کافه نادری تهران

کافه نادری، به عنوان بخشی از تاریخ معاصر ایران به شمار می آید و یکی از قدیمی ترین و خاطره انگیز ترین کافه های شهر تهران می باشد. کافه نادری تهران یک مکان دنج محسوب می شود که نام آن با مشاهیر و علم و ادب پارسی گره خورده است.

این کافه، از گذشته میعادگاه اهالی فرهیخته و روشنفکران اهالی شهر تهران بوده است و هم چنان مانند ماشین زمان، مشتریان و علاقه مندان را به سفری دور و دراز، لا به لای تاریخی مسکوت و فراموش شده هدایت می کند.

با من بیا، در ادامه فراز و نشیب ها و خاطرات کافه نادری شهر تهران را برای شما شرح داده است و تاریخچه و اهمیت آن در تاریخ معاصر ایران را بررسی کرده است. با ما همراه باشید.

معرفی و بررسی کافه نادری تهران

کافه و هتل نادری، به عنوان یکی از قدیمی ترین پاتوق های شهر تهران به شمار می آید که قدمت آن به حدود یک قرن پیش بازمی گردد. این کافه خاطره انگیز از گذشته های دور، از مشتریان خود که بیش تر آن ها، قشر خاصی از جامعه به حساب می آمدند، پذیرایی می کند.

کافه نادری از همان ابتدای فعالیت خود، در سال های اولیه قرنی که به تازگی تمام شده است، طرفداران خاص خود را داشته و همین موضوع، دال بر دوام و اعتبار آن تا به امروز بوده است. این کافه هم چنان با حال و هوای نوستالژیک خود، سال های دور را در ذهن مشتریان تداعی می کند و علاوه بر خاطره بازان، علاقه مندان به ادب و فرهنگ نیز هنوز طبع و قریحه گمشده خود را در این مکان باز می یابند و یا به حضور پیشگامان قلم به دست، عرض ارادتی می کنند.

این چنین به نظر می رسد که صدای خوش و گوش نواز شاملو، از این کافه رخت بر نبسته و هنوز نیز تاریکی خیابان را به فنجانی از بامداد دعوت می کند!

کافه نادری کجا است؟

کافه نادری شهر تهران، در خیابان جمهوری و در یکی از مناطق تاریخی و قدیمی تهران واقع شده است. خیابان جمهوری در گذشته، با نام خیابان نادری خوانده می شد و یکی از مهم ترین گذرگاه های پایتخت به حساب می آمد. از این رو می توان گفت که وجه تسمیه کافه نادری، دلیل قرار گیری آن در همین خیابان بوده است.

قرار گیری کافه نادری در یکی از محله های قدیمی شهر تهران باعث می شود که این مکان، در مجاورت با بسیاری دیگر از مکان های تاریخی، فرهنگی و دیدنی های پایتخت فعالیت خود را ادامه دهد. گشت و گذار در خیابان سی تیر، فرصت سفر به قلب تاریخ را برای شما فراهم می کند.

موزه بانک ملی، موزه جواهرات ملی و کوچه برلن نیز در فاصله کوتاهی از کافه نادری تهران قرار دارند. پس اگر برنامه سفر به تهران را طی روز های آتی دارید، می توانید پس از تاریخ گردی در این مناطق دل انگیز، نوشیدن فنجانی قهوه با طعم سال های دور، خاطره سازی شما را تکمیل کند.

دسترسی به کافه نادری با اتوبوس و تاکسی

از آن جایی که کافه نادری تهران، در محدوده طرح ترافیک واقع شده است، بهترین راه دسترسی به آن، استفاده از اتوبوس ها و تاکسی های میدان جمهوری و یا خیابان فردوسی می باشد.

از این رو، در هر کجای تهران که سکونت دارید و یا بسته به محل اقامتی که در پایتخت برای خود انتخاب کرده اید، به میدان جمهوری یا میدان فردوسی بروید و سپس با سوار شدن تاکسی های خیابان جمهوری، خود را به کافه نادری تهران برسانید.

نزدیک ترین ایستگاه مترو به کافه نادری

امکان استفاده از مترو برای رفتن به کافه نادری تهران نیز وجود دارد و نزدیک ترین ایستگاه به آن، ایستگاه مترو میدان فردوسی می باشد.

پس از حرکت از سمت ایستگاه میدان فردوسی به خیابان جمهوری و چهار راه استانبول که در فاصله ای کوتاه از این میدان قرار دارد، با کمی پیاده روی به سمت پل جمهوری، به کافه نادری در مقابل سفارت انگلیس خواهید رسید. البته می توانید این مسیر را با استفاده از تاکسی و اتوبوس نیز پشت سر بگذارید.

با سوار شدن خط 2 مترو تهران و تغییر مسیر از سمت شرق در ایستگاه دروازه شمیران، به ایستگاه میدان فردوسی می رسید. برای دسترسی از سمت شمال تهران نیز بهتر است با خط شماره یک مترو، به سمت کهریزک حرکت کنید و سپس در ایستگاه دروازه دولت به سمت ارم سبز مسیر خود را تغییر دهید. پس از گذشتن از یک ایستگاه، به ایستگاه میدان فردوسی خواهید رسید.

خط چهار مترو به راحتی شما را از غرب تهران به میدان فردوسی می رساند و با پیمودن مسیری کوتاه، به کافه نادری دسترسی پیدا خواهید کرد.

دسترسی به مرکز شهر به وسیله خط یک و سه مترو از جنوب تهران امکان پذیر می باشد. در صورتی که سفر با خط آزادگان را ترجیح می دهید، باید در ایستگاه تئاتر شهر به سمت ایستگاه شهید کلاهدوز حرکت نمایید و سپس در ایستگاه میدان فردوسی، قطار را ترک کنید.

معرفی بخش های مختلف مجموعه کافه نادری تهران

ساختمان کافه، رستوران و هتل نادری به تقلید از معماری غربی و با ویژگی های معماری آلمانی اجرا و ساخته شده است. همین معماری منحصر به فرد باعث شد تا همان سال های اولیه فعالیت کافه، توجه بسیاری به آن جلب شود.

اگر چه این ساختمان در دهه پنجاه، به دلایل نا مشخصی و البته مرموز، دچار آتش سوزی شد و خسارت های فراوانی دید. اما به دلیل محبوبیت زیادی که داشت، مورد باز سازی قرار گرفت و شکل مدرن ترین نیز برای آن ایجاد شد.

امروزه هتل و کافه نادری، از بخش های جداگانه ای تشکیل شده اند که هر کدام نقش پررنگی را در تاریخچه این مجموعه ایفا کرده اند. کافه و رستوران نادری شامل دو سالن مجزا، اما مرتبط می شود که ورودی به نسبت باریکی در خیابان دارد و این احتمال وجود دارد که در نگاه اول، نظر شما را به خود جلب نکند.

در کنار درب ورودی کافه و در قسمت میانی ساختمان، قنادی نادری به چشم می خورد که اکنون تعطیل شده است و فعالیتی ندارد. اما فضای خالی درون آن که به جا مانده است، غم انگیز به نظر می رسد.

پس از وارد شدن و عبور کردن از راهرو کم عرضی که با عکس های قدیمی تزیین شده است، دو سالن مجزا را پیش روی خود خواهید دست که اولین بخش آن به کافی شاپ اختصاص داده شده است.

بدون تردید در نگاه اول، سقف بلند کافه، میز و صندلی های چوبی لهستانی، کاغذ دیواری های سنتی و چراغ های دیواری قدیمی بیش از هر چیز دیگری مورد توجه قرار می گیرند.

پنجره های چوبی رو به حیاط با پرده های مخمل قرمز رنگ نیز، در کافه نادری خود نمایی می کنند. دستگاه قدیمی قهوه ساز ایتالیایی و صندوق فروشگاهی کهنه، کافه نادری را به یک موزه زنده تبدیل کرده اند.

جالب ترین بخش از این کافه، میزی چهار نفره می باشد که از آن با عنوان میز مشاهیر یاد می شود و از گذشته تا به امروز، توسط روشنفکران و اهالی قلم رزرو می شده است و امروز نیز به طور معمول در اختیار استادان دانشگاه و اهالی علم و فرهنگ قرار می گیرد. دیواری با رنگ متفاوت که با عکس هایی از مشاهیر و دوران دور، پر شده است، توجه شما را به خود جلب خواهد کرد.

سالن دوم کافه، به رستوران نادری تعلق دارد. این سالن کوچک تر می باشد و در مجموع 15 میز چهار و شش نفره را در خود جای داده است.

این سالن 50 نفره نیز دکوراسیونی مشابه دارد و علاقه مشتریان خاطره باز را بر می انگیزد. پس از بسته شدن منوی ناهار در بعد از ظهر، سالن دوم نیز با کاربری کافی شاپ مورد استفاده قرار گرفت.

کافه و رستوران نادری، به طور کلی ظرفیت پذیرایی از 140 نفر را دارد. سمت راست ورودی نیز به صندوق آن اختصاص داده شده است که پرسنل و گارسون هایی که گرد سفید روزگاران بر موی آن ها نشسته است، از جالب توجه ترین ویژگی های این مجموعه به شمار می آیند.

طنازی، مهربانی و گاه اخم های پرسنل و گارسون های کافه نادری که همگی روپوش های سرخ و یا قهوه ای با پیشبند سفید بر تن کرده اند و نزدیک به 50 سال از سن هر یک می گذرد، ماندگار ترین خاطره ای می باشد که پس از خارج شدن از کافه نادری با خود همراه خواهید کرد.

هتل نادری که در طبقه دوم ساختمان قرار گرفته است، از دو ورودی مجزا و جداگانه برخوردار شده و لابی زیبا و مجلل آن نیز در خیابان جمهوری خود نمایی می کند.

در مجموعه کافه نادری، حیاطی به چشم می خورد که حدود سه دهه بلا استفاده مانده است. این حیاط که روزگاری از زیبایی ویژه برخوردار شده بود، به منظور برگزاری مراسم های جشن و پایکوبی، اجرای موسیقی توسط نوازندگان و خوانندگان مطرح و پذیرایی مشتریان مورد استفاده قرار می گرفت.

اما امروزه درختان بلند و کهنسال آن خشک شده اند و باغچه های حیاط با علف هرز پوشیده شده اند. آب نما های حیاط نیز خاموش و ساکت هستند و دیگر اثری از گلدان های شاداب و میز و صندلی های چوبی همیشگی در آن به چشم نمی خورد. آن چنان که گویی خزان، برای سی سال متوالی در حیاط کافه نادری سکونت پیدا کرده است!

بررسی تاریخچه کافه نادری تهران

اواخر دوران حکومت قاجار و ابتدای حکومت پهلوی اول، با اوج ترویج فرهنگ غربی در جامعه همراه بود و علاوه بر زبان، پوشش و هم چنین دیدگاه اجتماعی و سیاسی جامعه، بافت و اماکن شهری نیز تحت تاثیر این فرهنگ قرار گرفت.

ظهور کافه ها، رستوران ها و میهمان خانه های فرنگی مآب، یکی از برجسته ترین اتفاقات آن در فضای شهری تهران قدیم به شمار می رفت و هتل و کافه نادری را می توان به عنوان سرآمد این مجموعه ها به حساب آورد.

بدون تردید، پیشگامان ترویج فرهنگ کافه و کافه نشینی، قشر متوسط و سطح بالای جامعه بودند که رجال سیاسی و ادبی، هنرمندان و مهاجران اروپایی آن ها را تشکیل می دادند. البته این مسئله می تواند تاثیر و الگو گیری از سنت کافه نشینی روشنفکران اروپایی، به خصوص ادبای مشهور فرانسوی و تفاسیری که در آثار آن ها ارائه می دهند، در این میان بسیار زیاد می باشد.

«خاچیک مادیکیانس» به عنوان موسس کافه نادری شناخته می شود. او یک مهاجر ارمنی بود که در سال 1306 و در خیابان نادری، یکی از گذرگاه های پر رفت و آمد شهر تهران و در مقابل سفارت بریتانیا، شیرینی پزی و قنادی نادری را افتتاح نمود.

آن دوران از قنادی مدرن نادری استقبال فراوانی شد. اما به موجب موج پدیدار شدن کافه ها و پاتوق هایی با شکل و شمایل فرنگی در تهران، مادیکیانس تصمیم گرفت تا با تغییر کاربری قنادی، کسب و کار خود را رونقی مضاعف ببخشد و کافه نادری را بنا نهد.

نادری در واقع یک رستوران بود، اما ویژگی کافه ای این مکان باعث شد که همراه با آوازه هنر شیرینی پزی مادیکیانس میان روشنفکران و عامه مردم به شهرت رسید و این مکان پر آوازه، با عنوان کافه نادری در میان مردم شناخته شد.

پس از گذشت مدتی کوتاه و با شروع دومین دوره رشد و توسعه شعر تهران در زمان پهلوی اول، مادیکیانس نیز کافه خود را توسعه داد و در طبقات فوقانی این مجموعه، هتلی را ایجاد نمود. ساخت این هتل در اواخر سال 1307 به اتمام رسید و تا مدت ها پس از «گراند هتل» بزرگ ترین هتل شهر تهران به شمار می آمد.

پیش از کافه نادری، کافه ای دیگر به نام «لفانطه» فعالیت خود را آغاز نمود که با سبک و سیاق کافه های عثمانی، شهرت زیادی در میان مردم به دست آورده بود. رونق این کافه به قدری بود که شعبه دیگری نیز در خیابان بهارستان ایجاد کرد.

اما کافه نادری به دلیل قرار گیری در موقعیت مکانی بهتر، مجاورت با سفارت روسیه و بریتانیا و همسایگی با باشگاه ارمنی آرارات و آتشکده بهرام، توانست به نحوی دیگر در میان مردم به محبوبیت برسد!

البته جالب است بدانید که در این میان، کافه و رستوران گراند هتل لاله زار نیز محبوبیت زیادی را از آن خود کرده بود. اما منو متنوع و متفاوت کافه نادری، باعث جلب مشتریان بیش تری می شد!

اهمیت کافه نادری در تاریخ معاصر ایران

کافه نادری هم چون دیگر کافه ها و رستوران های هم دوره خود، خیلی زود به محفلی برای روشنفکران، خواص، هنرمندان و اهالی ادب تبدیل شد. تا جایی که بین دهه های 20 و 40، سرآمد تمام این پاتوق ها به شمار می آمد.

نام کافه نادری با چهره های پر فروغی مانند صادق هدایت، احمد شاملو، نیما یوشیج، هوشنگ ابتهاج، فروغ فرخزاد، سیاوش کسرایی، بزرگ علوی، یدالله رویایی، نادر نادر پور، نصرت رحمانی، رضا براهنی، محمد علی سپانلو، جلال آل احمد و سیمین دانشور گره خورده است.

این افراد، کافه نادری شهر تهران را محلی دنج و امن برای محافل کوچک خود انتخاب کرده بودند تا ساعاتی را تنها و یا در کنار هم، لبی تر کنند، روزنامه ای بخوانند، از سیاست بگویند و به خلق آثاری ماندگار بپردازند. آن گونه که اهالی فرهنگ و قلم، کافه نادری تهران را خاستگاه ادبیات مدرن ایران می دانند. این چنین نقل شده است که در این پاتوق قدیمی، هر یک از این بزرگان صندلی و جایگاه مخصوص به خود را داشته است که حتی در غیاب وی، خالی می ماند!

پیش از هر کس دیگر، سنت کافه نشینی اهالی قلم در ایران با صادق هدایت و «گروه ربعه» ارتباط پیدا می کند. گفته می شود که صادق هدایت همراه با بزرگ علوی، مجتبی مینوی و مسعود فرزاد، عصر ها و در زمان فراغت از کار در کافه نادری دور هم جمع می شدند. محل تولد «سگ ولگرد»، اثر ماندگار هدایت نیز کافه نادری عنوان شده است. جهانگیر هدایت در این باره این چنین می گوید:

«در اروپا سنت پذیرایی در خانه چندان مرسوم نیست. در حالی که در ایران پذیرایی در خانه بسیار باب بوده و هست. از سوی دیگر جوانانی که بضاعت پذیرایی در خانه را نداشتند، برای دیدار های دوستانه یا کاری، کافه ای را انتخاب می کردند و در آن جا جمع می شدند و هر کسی، دنگ یا سهم خودش را نیز می داد. با بازگشت هدایت به ایران، وی در اتاقی در خانه پدری سکونت کرد. پدر ایشان، مرحوم «اعتضاد الملک» از اعیان بسیار جدی و فاخر بود و به همین خاطر، هدایت مطلقا نمی توانست دوستانش را آن جا دعوت و از آنان پذیرایی کند. چنین بود که همان روش فرانسوی را در ایران هم پیاده کرد. پیش از هدایت جریان جدی کافه نشینی، روشنفکرانه نبود.»

خیابان نادری هم چنین به دلیل قرار گیری در قلب ماجرای کودتای 28 مرداد، شاهد اتفاق های آن دوران بود و پس از آن نیز با بسته شدن فضای سیاسی کشور، به محلی برای گفت و گو، تبادل نظر و بحث های سیاسی تبدیل گردید. این موضوع موجب شد تا کافه و رستوران نادری همواره مورد توجه نیرو های امنیتی و انتظامی قرار داشته باشد.

اگر چه، پس از انقلاب کافه نادری به سمت فراموشی می رفت، اما احداث دانشگاه هنر در میدان مشق، بار دیگر کافه نادری را پاتوق دانشجویان و هنرمندان کرد. هر چند به نظر نمی رسد دیگر این کافه، رستوران و هتل قدیمی، طراوت سال های پیشین خود را مجدد به دست آورند!

اهمیت و محبوبیت کافه نادری شهر تهران به قدری زیاد می باشد که آن را در زمره یکی از مشهور ترین مکان های دیدنی پایتخت قرار داده است و امروزه، اغلب شهر های کشور کافه ای به این نام را در خود جای داده اند که البته هیچ ارتباطی با نسخه تهرانی و اصیل آن وجود ندارد.

مصادره و تعطیلی کافه نادری تهران

در اولین سال پس از انقلاب، هتل و کافه نادری مصادره گردید. این مجموعه کمی بعد به بخش خصوصی واگذار شد. اما هرگز رونق سابق را به دست نیاورد و رکود آن، باعث شد تا قنادی این مجموعه برای همیشه تعطیل شود. در سال های اخیر نیز بار ها خبر تعطیلی کافه نادری بر سر زبان ها افتاده است و هر بار واکنش و همت مردم و علاقه مندان را به همراه داشته است تا از بروز این اتفاق جلوگیری شود.

در آذر ماه سال 1396، اطلاعیه «ستاد اجرای فرمان امام» مبنی بر دیوار کشی و تفکیک بخشی از ملک کافه نادری مشتریان و علاقه مندان این کافه را شوکه کرد. در این آگهی بخش زیادی از اراضی محوطه کافه نادری با مساحتی بالغ بر 2 هزار متر مربع به مزایده گذاشته شده بود.

البته این مزایده می بعد با دخالت شهرداری منطقه 12 تهران و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لغو شد. اما هم چنان تهدید مصادره مجدد این مکان پا بر جا می باشد. چرا که تصمیم گیری در این خصوص برای تعیین تکلیف این اثر تاریخی، هر با به آینده موکول می شود.

مجموعه کافه نادری در اولین روز از مهر ماه سال 1382، با شماره 10446 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و اکنون یک اثر تاریخی با قدمتی نزدیک به یک قرن به شمار می آید که از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است.

این چنین به نظر می رسد که مدیریت و اداره امور مجموعه کافه نادری، در حال حاضر بر عهده نوه های خاچیک مادیکیانس می باشد.

منو کافه نادری

تاریخ در گوشه و کنار کافه نادری در جریان می باشد. این کافه دوست داشتنی و کهن سال، از ابتدا به دلیل داشتن منو منحصر به فرد و متنوع خود، در میان مشتریان محبوب شد و به شهرت رسید و اکنون نیز به گونه ای متفاوت، این روند را در پیش گرفته است.

غذا ها

یکی از قدیمی ترین غذا های کافه نادری که در بین اهالی رستوران گردی نیز از محبوبیت فراوانی برخوردار شده است، «شاتوبریان کافه نادری» می باشد. شاتوبریان مخصوص کافه نادری که از دوتکه فیله گوساله آبدار به همراه سس قارچ، سیب زمینی سرخ کرده، لوبیا، هویج و لبوی پخته تشکیل می شود، همگی با قطعاتی درشت، در ظرفی چدنی تهیه و سرو می شوند. این غذای محبوب که معمولا برای وعده ناهار سرو می شود، توسط گارسون های مجرب و حرفه ای کافه نادری در اختیار مشتریان قرار می گیرد.

با در نظر گرفتن منو کافه می توانید برای وعده ناهار، غذا های فرنگی متنوعی نظیر استیک با سس و دورچین مخصوص، شنیسل مرغ و گوشت، بیف استراگانف، فیله تاوه، مارشال، ژیگو و بیفتک را سفارش دهید. بسیاری از این غذا های فرنگی برای اولین مرتبه در ایران، در کافه نادری به مشتریان ارائه شده اند.

از غذا های منوی ایرانی این کافه نیز می توانیم به باقالی پلو با ماهی و ماهیچه، زرشک پلو و جوجه کباب اشاره کنیم. سوپ روسی برش و سوپ جوی مخصوص نادری نیز به عنوان پیش غذا های محبوب در این کافه به شمار می آیند.

نوشیدنی های کافه نادری

منو قهوه و کیک و دسر کافه نادری همواره یکی از منو های کامل و پر بار در میان کافه های شهر تهران به حساب می آید. چرا که یک باریستای ارمنی، سالیان سال است که تهیه و سرو نوشیدنی های این کافه را بر عهده گرفته است.

در منو کافه نادری انواع چای اعم از سیاه، سبز، ترش و ماسالا، شیر به صورت گرم و سرد و با عسل، دارچین و کاکائو، شکلات داغ، انواع قهوه ها مانند ترک، فرانسه، یونانی، موکا و اسپرسو، کاپوچینو، لاته و نسکافه به چشم می خورد.

نوشیدنی های سرد کافه نادری نیز بستنی مخصوص نادری، انواع شیک و گلاسه را شامل می شوند. این کافه برای این که توانسته است اولین بار در ایران کافه گلاسه را به مشتریان خود ارائه دهد، به خود می بالد!

کافه نادری پاتوق افرادی به حساب می آید که به سنت ها و خاطرات سال های دور خود علاقه دارند. ظروف پذیرایی کلاسیک، استکان های بلوری، تزیینات ساده و یا حتی نوشابه های شیشه ای، تمام مواردی هستند که می توانند شما را به ذوق بیاورند!

البته در میان کافه های مجلل و مدرن امروزی شهر تهران، کافه نادری مکانی لاکچری به حساب نمی آید. اما این مسئله بدان معنا نیست که محتویات منو این کافه از قیمت های مناسبی برخوردار شده باشند! با این حال، چه کسی می تواند بگوید که قیمت های کافه در قیاس با این میزان حس خاطره انگیزی، گران است؟

در صورتی که شما هم تجربه صرف غذا و یا هر نوشیدنی دیگر را در مجموعه کافه نادری تهران دارید، پیشنهاد می دهیم که آن را با سایر کاربران با من بیا در انتهای این مطلب به اشتراک بگذارید.

پرسش های متداول

کافه نادری کجا است؟

کافه نادری شهر تهران، در خیابان جمهوری و در یکی از مناطق تاریخی و قدیمی تهران واقع شده است. خیابان جمهوری در گذشته، با نام خیابان نادری خوانده می شد و یکی از مهم ترین گذرگاه های پایتخت به حساب می آمد.

آیا امکان دسترسی با مترو به کافه نادری وجود دارد؟

استفاده از مترو برای رسیدن به کافه نادری امکان پذیر می باشد و نزدیک ترین ایستگاه به آن، ایستگاه مترو میدان فردوسی محسوب می شود.

علت شهرت کافه نادری چیست؟

کافه نادری محل گرد هم جمع شدن مشاهیری مانند صادق هدایت، احمد شاملو، نیما یوشیج، هوشنگ ابتهاج، فروغ فرخزاد، سیاوش کسرایی، بزرگ علوی، یدالله رویایی، نادر نادر پور، نصرت رحمانی، رضا براهنی، محمد علی سپانلو، جلال آل احمد و سیمین دانشور بوده است.

کافه نادری چند سال قدمت دارد؟

کافه نادری در سال 1306 توسط خاچیک مادیکیانس تاسیس شد و نزدیک به یک قرن می باشد که از افتتاح آن می گذرد.