کاخ دولما باغچه استانبول
کاخ دولما باغچه به عنوان بزرگ ترین کاخ کشور ترکیه شناخته می شود و یکی از لوکس ترین و زیبا ترین دیدنی های شهر استانبول به حساب می آید. این کاخ در کرانه شرقی تنگه بسفر واقع شده است و با وجود جشم اندازی بی نظیر و تزیینات چشم گیر مانند بزرگ ترین چلچراغ بوهمی جهان، مبلمان مجلل، فرش های دست بافت مرغوب و سقف های مزین به طلا، هر ساله میزبان میلیون ها گردشگر می باشد.
بیش تر افراد برای سفر به استانبول، بازدید از کاخ دولما باغچه را در برنامه ریزی خود می گنجانند. کاخی که به عنوان محل زندگی 6 امپراتور عثمانی مورد استفاده قرار گرفته است و آتاتورک، بنیان گذار و اولین رئیس جمهوری ترکیه، در یکی از اتاق های آن دار فانی را وداع گفته است.
در این مطلب با من بیا تصمیم دارد به معرفی کاخ دولما باغچه استانبول بپردازد و تاریخچه آن را برای شما شرح دهد. با ما همراه باشید.
کاخ دولما باغچه کجا است؟
کاخ دولما باغچه در منطقه بشیکتاش استانبول، در کرانه شرقی تنگه بسفر در بخش اروپایی شهر و در میان بندر بشیکتاش و بندر کاباتاش واقع شده است.
فاصله کاخ دولما باغچه تا میدان تکسیم، حدود 1.2 کیلو متر می باشد. این کاخ با فرودگاه آتاتورک استانبول 22.4 کیلو متر فاصله دارد و از فرودگاه صبیحه گوکچن استانبول تا این کاخ 56.3 کیلو متر مسیر را پیش رو خواهید داشت.
کاخ دولما باغچه در نزدیکی دیگر جاذبه های مهم شهر استانبول مانند میدان تکسیم، خیابان استقلال و تنگه بسفر قرار گرفته است.
مسیر دسترسی به کاخ دولما باغچه چگونه است؟
کاخ دولما باغچه در منطقه بشیکتاش، یکی از مناطق مهم گردشگری شهر استانبول قرار دارد. به همین خاطر، وسایل حمل و نقل عمومی بسیاری به منظور بازدید از این کاخ در دسترس گردشگران قرار گرفته است.
گردشگران به طور معمول هتل های منطقه سلطان حامد استانبول را به منظور اقامت در این شهر انتخاب می کنند. بهترین راه برای رسیدن از منطقه سلطان احمد به کاخ دولما باغچه، استفاده از تراموای باغجی لار – کاباتاش می باشد. تراموا سریع، آسان، ارزان و دارای تهویه مطبوع است. در تراموا از میدان سلطان حامد به سمت کاباتاش باید ایستگاه های امینونو، شاخ طلایی و غیره را پشت سر بگذارید و تا آخرین ایستگاه پیاده نشوید. زمانی که در آخرین ایستگاه پیاده شوید، خود را در منطقه کاباتاش خواهید بافت. نزدیک ترین ایستگاه به کاخ دولما باغچه از طریق تراموا، کاباتاش می باشد و شما با 10 دقیقه پیاده روی به این کاخ خواهید رسید.
هم چنین این امکان فراهم شده است تا با استفاده از تاکسی، برای بازدید از این کاخ آماده شوید. لازم است با تاکسی خود را از منطقه سلطان احمد به کاخ دولما باغچه برسانید تا مسیری را برای پیاده روی پیش رو نداشته باشید. البته هزینه تاکسی بیش تر می باشد و ممکن است در ساعت های شلوغی در ترافیک بمانید!
در صورتی که در منطقه بشیکتاش یا هتل های نزدیک میدان تکسیم اقامت دارید، اتوبوس های بسیاری به منظور رفتن به کاخ دولما باغچه در نظر گرفته شده اند. شما می توانید سوار یکی از آن ها شوید تا به این کاخ برسید.
ایستگاه های اتوبوس در فاصله 10 تا 15 دقیقه ای کاخ دولما باغچه قرار دارند. نزدیک ترین ایستگاه ها، ایستگاه بشیکتاش استادیومو می باشد که در خیابان کدیرگالار واقع شده است. شما هم چنین می توانید از میدان تکسیم سوار تاکسی شوید و خود را به کاخ برسانید. قطار کابلی از دیگر وسایل حمل و نقلی می باشد که شما را با کاباتاش می رساند.
بندر کروز استانبول نیز در کاراکوی در نزدیکی برج گالاتا واقع شده است. فاصله ترمینال بندر کروز تا کاخ دولما باغچه سه کیلو متر می باشد. مسیری که می توانید با تاکسی آن را طی نمایید. نزدیک ترین ایستگاه مترو به این کاخ نیز در میدان تکسیم واقع شده است. البته از این نقطه حدود نیم ساعت پیاده روی را پیش رو خواهید داشت.
بررسی تاریخچه کاخ دولما باغچه استانبول
توسعه فرهنگ غربی در استانبول عثمانی قرن نوزدهم شتاب زیادی داشت. برای مردم عثمانی که در شهر قدیمی استانبول سکونت داشتند، اروپا در کرانه شمالی شاخ طلایی بود. در زمان ساخت کاخ دولما باغچه در حالی که جمعیت مسلمان در شبه جزیره تاریخی استانبول، زندگی متواضعانه محافظه کارانه ای داشتند، محله پرا، به دلیل مهمانی ها، جشن های باله و رویداد های هنری در آن جا به عنوان پاریس شرق شهرت پیدا کرده بود.
بی اوغلو و بسفر به عنوان نماد های سبک زندگی جدید شهرت یافتند. در بی اوغلو، ساختمان هایی به سبک نئوکلاسیک و بارک ساخته و کافه ها و رستوران هایی به سبک فرانسوی شروع به فعالیت کردند. پرا محل زندگی خارجی ها شد و بازرگانان فرانسوی و ایتالیایی و شهروندان عثمانی، یونانی ها، ارمنی ها و یهودیان فرهنگ جدیدی را در این منطقه به وجود آوردند.
سفارتخانه های خارجی، خانواده های اشراف و بازرگانان در پرا عمارت هایی در سواحل بسفر داشتند. به همین دلیل، سواحل بسفر در قرن نوزدهم دستخوش تغییراتی بزرگ و پر از عمارت های رنگارنگ شدند. سلطان عبدالمجید نیز با مشاهده تغییر در شهر، تصمیم به ساخت کاخ جدیدی به جای کاخ سنتی توپکاپی گرفت. از این رو ساخت کاخ با شکوه دولما باغچه در تنگه بسفر آغاز شد.
کاخ دولما باغچه در سال های 1843 تا 1856 به دستور سی و یکمین امپراتور عثمانی، سلطان عبدالمجید اول ساخته شد. سلطان و خانواده او تا پیش از ساخت این بنا در کاخ توپکاپی سکونت داشتند. کاخی که بین شاخ طلایی و دریای مرمره در شهر استانبول واقع شده بود و برای 400 سال، مقر پادشاهان عثمانی به شمار می رفت.
کاخ دولما باغچه به این منظور ساخته شده که معماری کاخ توپکاپی از سبک های قدیمی تر پیروی می کرد و با معماری روز دنیا هم خوانی نداشت و سلطان نیز کاخی مجلل، با شکوه و شبیه به کاخ پادشاهان اروپایی می خواست.
پس از دستور سلطان عبدالمجید اول، بخشی از تنگه بسفر به منظور ساخت کاخ دولما باغچه در نظر گرفته شد. مکانی که بقایای کاخ ویران شده بشیکتاش ساحل در آن قرار داشت. حاجی سعید آقا مسئولیت ساخت کاخ دولما باغچه را بر عهده داشت و گارابت بالیان، پسر او نیگوس بالیان و اوانیس کالفا به عنوان مسئولین طراحی این پروژه انتخاب شدند.
پس از ساخت کاخ دولما باغچه در سال 1856، مرکز اداری حکومت عثمانی و اقامتگاه خصوصی عبدالمجید اول و خانواده او از کاخ توپکاپی به این مکان انتقال پیدا کرد. این پادشاه برای پنج سال در این کاخ سکونت داشت و نهایتا در سال 1861 از دنیا رفت.
همان سال، عبدالعزیز، برادر وی بر روی تخت پادشاهی نشست. سلطانی که از بیماری روانی رنج می برد و پس از تنها 93 روز پادشاهی از جایگاه خلافت عزل شد. مراد پنجم، برادر زاده عبدالعزیز، پادشاه بعدی بود که حکمرانی عثمانی را به عهده گرفت و پس از او نیز عبدالمجید به خلافت رسید.
مرکز اداری حکومت عثمانی در سال 1877 از کاخ دولما باغچه به کاخ ییلدیز منتقل گردید. از آن سال به بعد، دیگر پادشاهان عثمانی، مهمت پنجم محمد ششم به صورت هم زمان از کاخ های ییلدیز و دلما باغچه به منظور حکومت استفاده می نمودند.
خلیفه عبدالمجید عثمان اوغلو در آخرین روز های حکومت عثمانی بر جایگاه پادشاهی نشست. او کاخ دولما باغچه را به عنوان مرکز حکمرانی خود تعیین نمود و تا سال 1924 (زمان فروپاشی حکومت عثمانی) در این مکان فرمانروایی می کرد.
کاخ دولما باغچه از زمان ساخت تا پایان حکومت عثمانیان مرکز فرمانروایی 6 پادشاه عثمانی بود. البته به غیر از 20 سال (بین سال های 1889 تا 1909) که از مرکزیت فرمانروایی عثمانی خارج شد و کاخ ییلدیز به عنوان مقر حکومت تعیین گردید.
ساخت کاخ دولما باغچه هزینه های بسیاری را برای پادشاه وقت به همراه داشت بر اساس اطلاعات تاریخی به دست آمده، مبلغی معادل با 35 تن طلا، به منظور ساخت این کاخ هزینه شده است. مبلغی که طبق معادل سازی، 1.5 میلیون دلار در سال 2013 تخمین زده شد.
گفته می شود که هزینه ساخت کاخ دولما باغچه برابر با یک چهارم از مالیات سال بود و پادشاه عثمانی به منظور ساخت آن، بخشی از این مبلغ را از کشور های اروپایی قرض و بخش دیگر آن را با چاپ مقدار کلانی پول تامین نمود. قرضی که برای ساخت کاخ دولما باغچه بر دوش حکومت عثمانی قرار گرفت، در نهایت منجر به کنترل اقتصادی این حکومت توسط قدرت های اروپایی شد. واقعه ای که حاصل آن فروپاشی پادشاهی مقتدر می باشد.
پس از انقلاب کشور ترکیه و قانون گذاری جدید، مالکیت کاخ دولما باغچه در سوم مارس 1924 به میراث ملی جمهوری ترکیه منتقل شد. مصطفی کمال آتاتورک، بنیان گذار و اولین رئیس جمهور کشور ترکیه، از این کاخ به عنوان محل اقامت ریاست جمهوری در تابستان ها استفاده می نمود. او برخی از مهم ترین تصمیم های دوره ریاست جمهوری خود نظیر تغییر الفبای ترکیه را در همین مکان گرفت و در نهایت در همین کاخ دار فانی را وداع گفت.
امروزه کاخ دولما باغچه به عنوان موزه مورد استفاده قرار می گیرد و مهمان خانه کاخ نیز به منظور پذیرایی از میهمانان سیاسی خارجی و هم کشور ترکیه استفاده می شود. تمامی بخش های این کاخ مورد مرمت و باز سازی قرار گرفته اند و گردشگران می توانند از آن ها دیدن نمایند.
وجه تسمیه دلما باغچه
دلما در زبان ترکی به معنی «پر» و یا «پر شده» و باغچه به معنای باغ می باشد. جالب است بدانید که محل ساخت این کاخ با پر کردن خلیج کوچکی در تنگه بسفر به دست آمد و به همین دلیل نام این بنا را کاخ دولما باغچه گذاشتند.
این خلیج کوچک یک بندرگاه طبیعی بود. از اوایل قرن هفدهم، دریا سالار های عثمانی ناوگان دریایی را در این جا لنگر می انداختند و هم چنین مراسم سنتی دریانوردی و جشن فتح استانبول را در این بندر برگزار کردند.
پیش از ساخت کاخ دولما باغچه، محل احداث آن به عنوان تفرجگاه محبوب سلاطین عثمانی مورد استفاده قرار می گرفت. سلاطینی مانند سلطان احمد یکم و سلطان عثمان دوم، آلاچیق ها و باغ های متعددی در این محل بنا کرده بودند و اوقات فراغت خود را در این مکان می گذراندند.
بررسی معماری کاخ دولما باغچه ترکیه
عصر عمثنانیان، دورانی آمیخته با سبک زندگی مجلل و پر از سازه های با شکوه بود. استانبول به عنوان پایتخت سابق امپراتوری عثمانی، بسیاری از کاخ های با شکوه را در خود جای داده است. کاخ هایی که میراث فرهنگی این شهر محسوب می شوند. بسیاری از این کاخ ها تا به امروز دوام نیاورده اند. برخی از آن ها با آتش سوزی ویران شده و برخی دیگر امروزه به خرابه ای تبدیل شده اند.
سلاطین عثمانی با خانواده ها و اقوام نزدیک، خدمتکاران و نگهبانان در کاخ ها زندگی می کردند. اما کاخ هرگز تنها به عنوان اقامتگاه سلطان مورد استفاده قرار نمی گرفت. کاخ ها در آن عصر مرکز پادشاهی بودند. مکانی که میزبان جلسه های شورا بود و حکومت از آن جا اداره می شد. هر کاخ عثمانی از سه بخش اصلی شامل خانوادگی (حرمسرا)، کاخ بیرونی و درونی (اندرونی) تشکیل می شدند.
آشپزخانه نیز یکی از جالب ترین بخش های کاخ محسوب می شود. کاخ های عثمانی از دو آشپزخانه اصلی برخوردار شده بودند. مطبخ همایونی که فقط به منظور آماده سازی غذای خود سلطان مورد استفاده قرار می گرفت و مطبخ امیری که در جهت تهیه غذا برای دیگران استفاده می شد. هر بخش از آشپزخانه یک سرآسپز، 60 آشپز و 200 دستیار داشت.
علاوه بر همه کارگران آشپزخانه، افراد زیادی با مسئولیت های خاص و منحصر به فرد مانند تهیه شیرینی، ماست، مرغ و… در آشپزخانه فعالیت داشتند. در آشپزخانه افرادی با عنوان کالفا یا همان کلفت نیز مشغول بودند که مسئولیت خدمات غذا، جارو کردن، خشکشویی و… را بر عهده گرفته بودند. در کاخ های عثمانی دو وعده غذا در اواخر صبح و عصر تناول می شد.
دولما باغچه، بزرگ ترین کاخ کشور ترکیه، با مساحتی بالغ بر 45 هزار متر مربع، در منطقه ای با وسعت 110 هزار متر مربع واقع شده است این کاخ به سبک بنا های اروپایی ساخته شده است. بیش تر بخش های دولما باغچه با طلا و کریستال مزین شده اند. در حالی که کاخ توپکاپی به وسیله کاشی های شهر ایزنیک و کنده کاری سبک عثمانی تزیین شده است.
کاخ دولما باغچه از سه طبقه تشکیل شده است که 285 اتاق، 6 حمام ترکی و 68 سرویس بهداشتی را در خود جای داده است. این کاخ اسکله ای 600 متری دارد و دو وردی به دو حیاط آن اتصال پیدا کرده اند. کاخ دلما باغچه به طور کلی شامل سه بخش اصلی آپارتمان های اداری، سرسرای تشریفات و حرمسرای امپراتوری می شود. طراحی این کاخ، ترکیبی از چند سبک متفاوت باروک، نئوکلاسیک و روکوکو با معماری سنتی عثمانی را به نمایش می گذارد. این کاخ با دیوار های داخلی آجری، دیوار های خارجی سنگی و کف چوبی فضای منحصر به فرد را ایجاد نموده است.
با این وجود که ایده اصلی ساخت کاخ دولما باغچه از قصر های اروپایی الهام گرفته شده است، از حیث کارکردی عناصری از زندگی سنتی عثمانیان و هم چنین ویژگی خانه های سنتی کشور ترکیه در این بنا به چشم میخ ورد. تجهیزات به کار گرفته شده در این کاخ از بالا ترین استاندارد های فنی عصر خود برخوردار بودند. چراغ های گازی و تکنولوژی سرویس بهداشتی از بریتانیای کبیر گرفته شده بود. در حالی که در آن زمان کاخ های اروپا هنوز به این تجهیزات مجهز نشده بودند. پس از گذشت مدتی، برق، سیستم گرمایش مرکزی و آسانسور نیز به این بنا اضافه گردید.
معرفی بخش های مختلف کاخ دلما باغچه استانبول
در کاخ دولما باغچه چند بخش اصلی وجود دارد که در هر یک، میلمان و وسایل بسیار مجللی به چشم می خورد. به علاوه در فضای بیرونی این کاخ، باغی سرسبز و بنا هایی مانند برج ساعت و مسجد دولما باغچه دیده می شوند.
«مابینی همایون» یا «سلاملیک»
بازدید از کاخ دولما باغچه از طبقه اول و بخش مابینی همایون یا سلاملیک شروع می شود. بخشی از امور دولتی در آن جریان داشت و خانم ها اجازه ورود به آن را نداشتند.
ورودی این بخش از کاخ به باغی در غرب مجموعه منتهی می شود. بخش سلاملیک از منظر سیاسی و هم چنین از نظر شکوه و زرق و برق مهم ترین قسمت کاخ محسوب می شود. مبلمان لوکس و بسیار چشم نواز، فرش های دست بافت شهر هرکه، شومینه های زیبا و چلچراغ های کریستال از مهم ترین وسایلی هستند که در اتاق ها و سالن های این بخش از کاخ خود نمایی می کنند. وسایلی که به منظور نمایش گذاشتن شکوه و جلال امپراتوری عثمانی تعبیه شده بودند.
بخش مابینی همایون کاخ دولما باغچه از یک سمت به تنگه بسفر و از سوی دیگر به خشکی اشراف دارد. در گذشته اتاق هایی که چشم انداز تنگه بسفر را داشتند، در اختیار وزیر اعظم، سران امپراتوری عثمانی و وزرای دولت قرار می گرفتند. در حالی که اتاق های مشرف به خشکی توسط دیگر مدیران کشور از جمله مارشال کاخ، شیخ الاسلام، اعضای مجلس نمایندگان و سنا مورد استفاده قرار می گرفتند. بخش ماببینی همایون دو طبقه و از چهار سالن اصلی تشکیل می شود. در ادامه به معرفی بخش های دیگر این قسمت از کاخ دولما باغچه پرداخته ایم.
سالن مدحال
سالن مدحال اولین قسمت از بخش سلاملیک می باشد که گردشگران در زمان بازدید از دلما باغچه، با آن مواجه می شوند. در گذشته افراد در ابتدا وارد این مکان می شدند و انتظار می کشیدند تا اجازه ورود به دیگر بخش های کاخ در زمان مناسب به آن ها داده شود.
در زمان ورود به مدخل در دو طرف اتاق میز های مرصع کاری شده ای را مشاهده خواهید کرد که بر روی آن ها مونوگرام سلطان عبدالمجید نقش بسته است. لوستر انگلیسی آویزان شده در وسط این اتاق از 60 شاخه تشکیل شده است و پارچه های هرکه ای که در روکش اثاثیه و والون ها مورد استفاده قرار گرفته اند، به رنگ قرمز سلطنتی تهیه شده اند.
اتاق دبیرخانه
اتاق دبیرخانه که با نام اتاق کاشی کاری نیز شهرت پیدا کرده است، از دیگر بخش های دیدنی طبقه اول به شمار می آید که پس از مدحال در سمت راست قرار دارد. مبلمان طرح فرانسوی و گلدان های چینی گران قیمت اولین چیز هایی هستند که نظر هر بیننده ای را در این اتاق به خود جلب می کنند. بزرگ ترین نقاشی کاخ دولما باغچه نیز بر روی دیوار سمت چپ اتاق دبیرخانه نصب شده است. در این نقاشی که اثر هنرمند ایتالیایی استفانو اوسی می باشد، کاروانی حین سفر از استانبول به مکه به تصویر درآمده است.
یک اثر هنری دیگر نیز بر روی دیوار سمت راست اتاق دبیرخانه به چشم می خورد. این اثر توسط هنرمند اتریشی – فرانسوی ارنست رودولف کشیده شده است و آتش گرفتن شهر پاریس را به نمایش گذاشته است. نقاشی دیگری از یک دختر روستایی هلندی، اثر دلاندره، نیز بر روی این دیوار دیده می شود.
سالن سفرا
سالن سفرا از زیبا ترین بخش های کاخ دولما باغچه به شمار می آید که با طراحی متقارن و تزیینات با شکوه و مجلل، نظر هر بیننده را به خود جلب خواهد کرد. این سالن در گذشته به منظور سرگرم نگه داشتن میهمانان خارجی امپراتور، مورد استفاده قرار می گرفته است.
اتاق سرخ
رنگ غالب در تزیینات سالن اصلی کاخ دولما باغچه، قرمز می باشد. به همین خاطر این سالن با نام اتاق قرمز شناخته می شود. سقف این بخش از کاخ، گنبدی شکل طراحی شده است و در های آن با ورقه های طلا تزیین شده اند. رنگ قرمز استفاده شده در چلچراغ کریستالی اتاق سرخ، فضایی دلربا و بی نظیر را ایجاد نموده است که در کنار طرح هایی از نقشه جهان، این اتاق را به بخشی منحصر به فرد و خارق العاده تبدیل کرده است.
راه پله کریستالی
راه پله ای که باعث متصل شدن طبقه اول به طبقه دوم می شود، با نام راه پله کریستالی شناخته می شود. چرا که این راه پله به یک چلچراغ از کریستال باکارا مزین شده است و در نرده های آن نیز از کریستال استفاده کرده اند. باکارا، نام شهری در کشور فرانسه می باشد و کریستال باکارا نام یک شرکت تولید کننده مشهور کریستال در این شهر است که یکی از مرغوب ترین ظروف و اشیای کریستالی را تولید می نماید.
زولوچین
سالن زولوچین در طبقه دوم بخش سلاملیک واقع شده است. بخشی که برای ورود به بخش خصوصی سلطان در ماببینی همایونی باید از آن استفاده نمود. زولوچین از شمال، به باغ های پشتی کاخ دولما باغچه و از جنوب به تنگه بسفر چشم انداز دارد.
در بخش خصوصی سلطان، نمازخانه، شومینه کریستالی، حمام ترکی تزیین شده با رخام گچی مصری، اتاق های مطالعه و چند سالن دیده می شوند که همگی به منظور آسایش امپراتور عثمانی در این بخش تعبیه شده اند.
حرمسرا یا حرم همایونی
حرم همایونی بخش خصوصی کاخ دولما باغچه و متعلق به سلطان و خانواده او بود. حرمسرا به وسیله یک راهرو باریک به سلاملیک اتصال پیدا می کند. این بخش به صورت شبانه روزی توسط گارد سلطنتی تحت نظارت بود و هیچ مردی به غیر از سلطان و خواجه های حرمسرا اجازه ورود به آن را نداشتند.
همان طور که پیش تر اشاره کردیم، در ساخت کاخ دولما باغچه از معماری کاخ های اروپایی الهام گرفته شده است. با این وجود، این نوع خاص معماری در سبک ساخت حرمسرا همایونی کم تر به چشم می خورد.
حرمسرا از اتاق هایی برای همسران رسمی، سوئیت های ویژه و مخصوص خود او، اقامتگاهی برای مادر سلطان و تعدادی اتاق دیگر برای سوگولی ها و زنان صیغه ای تشکیل شده است. به علاوه اتاق هایی در این بخش به چشم می خورند که در گذشته به منظور مطالعه و آموزش کودکان سلطان مورد استفاده قرار می گرفتند.
فرش ها و گلیم ها، مبلمان مجلل، گلدان، نقاشی های روغنی، تابلو های خطاطی و… از جاذبه های خیره کننده حرم همایونی محسوب می شوند.
کاخ ولیعهد در بخش شرقی حرم همایونی قرار گرفته است و با دیواری از آن جدا می شود. اما اگر از کمی دور تر و از تنگه بسفر به آن نگاه کنید، کاخ ولیعهد را به عنوان بخشی از کاخ دولما باغچه مشاهده خواهید کرد.
تالار های با شکوه و لوکسی نیز در بخشی از حرمسرا وجود دارند که چشم انداز آن ها رو به تنگه بسفر است. دو تالار آبی و صورتی در میان این تالار ها از محبوبیت بیش تری در میان گردشگران برخوردار اند و در تور خصوصی کاخ دولما باغچه به بازدید کنندگان معرفی می شوند.
تالار آبی
تالار آبی یا همان سالن تشریفات در گذشته به ملاقات های عمومی سلطان با مردم اختصاص داشت. این تالار هم چنین برای برگزاری جشن برای سلطان، مادرش و بانوان سلطنتی در مناسبت های خاص مانند عید قربان مورد استفاده قرار می گرفت. به علاوه، مادر سلطان در تالار آبی از زنان سران کشور های مختلف پذیرایی می کرد و شاید جالب است بدانید که حتی همسران رسمی و فرزندان سلطان باید برای ورود به این سالن کسب اجازه می کردند.
تالار آبی در مرکز حرم همایونی واقع شده است و به دلیل داشتن مبلمان، تزیینات و رنگ آمیزی آبی ملایم، با این نام شناخته می شود. چهار گوشه سقف این تالار با ورقه های طلا تزیین شده اند و نقاشی هایی از چهار فصل در چهار گوشه اتاق به چشم می خورند. فرشی به سبک اروپایی نیز بر روی زمین پهن شده است و چلچراغ تالار با کریستال های باکارا مزین شده اند.
تالار صورتی
تالار صورتی از تالار آبی کمی کوچک تر است و دقیقا در کنار تالار آبی واقع شده است. زمین این تالار به وسیله فرشی دستبافت از شهر هرکه پوشانده شده است و بر روی دیوار های آن تابلو های نقاشی از هنرمندان بزرگ جهان به چشم می خورند. تالار صورتی در گذشته به منظور پذیرایی مادر سلطان از بانوان اشرافی و میهمانان و همین طور خوشامد گویی مورد استفاده قرار می گرفته است.
کتابخانه
کتابخانه از دیگر بخش های مهم و جالب توجه حرم همایونی می باشد. این کتابخانه توسط آخرین پادشاه عثمانی، عبدالمجید دوم، جمع آوری شده بود و امروزه کتاب هایی از آتاتورک و اینانلو (اولین و دومین روسای جمهوری کشور ترکیه) در این مکان نگهداری می شوند.
کتابخانه حرمسرا ابتدا در بخش سلاملیک قرار داشت و پس از مدتی، توسط عبدالمجید افندی به بخش حرمسرا منتقل گشت. جالب است بدانید که آخرین پادشاه عثمانی، مهم ترین ملاقات های رسمی خود را در این کتابخانه برگزار می کرد و درست در همین مکان بود که خبر سقوط حکومت عثمانی را شنید.
اتاق آتاتورک
مصطفی کمال آتاتورک، بنیان گذار و اولین رئیس جمهوری ترکیه، آخرین روز های عمر خود را در یکی از اتاق های بخش حرمسرا سپری نمود. او در روز 10 نوامبر 1938، در ساعت 9.05 صبح، در بستر بیماری، جان خود را از دست داد. پس از مرگ آتاتورک، پرچ کشور ترکیه را بر روی تخت خواب وی پهن و ساعت اتاق را بر روی 9.05 متوقف کردند.
تالار تشریفات
تالار تشریفات مشهور به بلند ترین و مجلل ترین سالن کاخ دولما باغچه در میان دو بخش سلاملیک و حرم واقع شده است. مساحت این سالن مربعی شکل، دو هزار متر مربع و ارتفاع سقف آن، 36 متر محاسبه شده است.
این تالار به وسیله 56 ستون، از دیگر بخش های کاخ تمایز یافته است. یکی از ویژگی های منحصر به فرد و مهم تالار تشریفات، تریینات آن می باشد. در این سالن از چلچراغی کریستالی با 4.5 تن وزن با 750 حباب لامپ استفاده شده است. چلچراغی که تا مدت ها گفته می شد که از طرف ملکه ویکتوریا، به اپراتوری عثمانی هدیه داده شده است. اما در سال 2006 رسیدی پیدا شد که ثابت می کرد دولت عثمانی هزینه این چلچراغ را به طور کامل پرداخت کرده است و این چلچراغ هدیه نیست.
فرش های دستبافت هرکه از دیگر وسایل مهم موجود در تالار تشریفات هستند که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کنند. این تالار در گذشته به عنوان محلی برای برگزاری بزرگ ترین رسوم مذهبی و دولتی مورد استفاده قرار می گرفت. تخت طلایی سلطان به طور معمول در طول برگزاری جشن های سنتی مقدس به تالار تشریفات منتقل می شد و سلطان بر روی این تخت با اشخاص برجسته کشوری و لشگری ملاقات می کرد.
در تالار تشریفات پنجره هایی با طرح توری نیز به چشم می خورد. این پنجره ها در گذشته برای خانم ها این فرصت را ایجاد می کرد تا از طریق راهروی متصل کننده بخش سلاملیک به حرمسرا، مراسم تالار تشریفات را تماشا کنند. در این تالار، لژ های بالایی، جایگاه سفرایی بود که برای مراسم مذهبی به کاخ دولما باغچه دعوت می شدند. البته در برخی مناسبت های خاص، گروه ارکستر نیز می توانست از این جایگاه استفاده نماید.
گرمای تالار تشریفات در طول زمستان با حرارتی تامین می گشت که از طریق سیستم گرمایشی از پایین 56 ستون تالار ساطع می شد. این حرارت به حدی بود که حتی در سرد ترین روز های زمستانی، این سالن دمایی مناسب و مطلوب داشت. البته سه روز زمان لازم بود تا این سالن به حد کافی گرم شود و از آن به منظور پذیرایی از میهمانان استفاده شود.
محوطه خارجی کاخ دولما باغچه
در محوطه مجموعه دلما باغچه؛ علاوه بر کاخ اصلی چند بنای دیگر نیز دیده می شود که در میان آن ها می توان به کاخ ولیعهد، خوابگاه خادمان و نگهبانان، اقامتگاه رئیس خواجه ها، آشپزخانه امپراتوری، اسطبل ها، مرغدانی، گلخانه، آسیاب، کارگاه فرش هرکه، ریخته گری، داروخانه و… اشاره نمود. هم چنین باغ زیبایی که خود کاخ دولما باغچه را احاطه کرده است، از مهم ترین جاذبه های دیدنی این مجموعه محسوب می شود.
باغ دلما باغچه همانند فضای داخلی کاخ از بخش خصوصی نیز تشکیل شده است تا زنان حرمسرا بتوانند در آن به گشت و گذار بپردازند. بخش های خصوصی باغ درست در کنار ساختمان های حرمسرا تعبیه شده اند. در این باغ در بخش ورودی کاخ، یک فواره زیبا نیز دیده می شود که با چند مجسمه قو تزیین شده است.
به منظور ورود به باغ دولما باغچه، در گذشته سه دروازه به نام های دروازه سلطان، دروازه خزانه داری یا دروازه ترژری و دروازه بسفر وجود داشت.
دروازه سلطان اصلی ترین دروازه این کاخ محسوب می شود که امروزه نیز رفت و آمد عموم از آن صورت می پذیرد. در ادامه یک به یک بنا های مهم محوطه خارجی کاخ دولما باغچه را برای شما معرفی نموده ایم.
برج ساعت
برج ساعت رو به روی کاخ اصلی واقع شده است و بین سال های 1890 تا 1895 به دستور یکی از سلاطین عثمانی به نام عبدالحمید دوم ساخته شده است. طراحی این برج را فردی ارمنی به نام سرکیس بالیان بر عهده داشت. دروازه خزانه داری نیز درست رو به روی برج ساعت قرار دارد و به تنگه بسفر منتهی می شود.
برج ساعت، چهار وجهی می باشد و با داشتن چهار طبقه، 27 متر ارتفاع دارد. در ساخت این برج از سبک نئوباروک الهام گرفته شده است و در دو وجه از آن، طغرای سلطان عبدالحمید دوم دیده می شود.
طغرا نوعی خوشنویسی پیچیده می باشد که به وسیله آن لقب ها با نام سلطان، امیر یا عالمی نوشته می شد. گفته می شود که ساعت این برج را خاندان فرانسوی «ژآپ – پل گارنیر» ساخته اند و این ساعت در نهایت، به دست استادی به نام «جان مایر» نصب شده است. بخش هایی از ساعت مکانیکی اصلی این برج از سال 1979 با قطعات الکترونیکی جایگزین شده اند.
مسجد دلما باغچه
مسجد دلما باغچه در بین سال های 1853 تا 1855، به سبک باروک در جنوب کاخ دولما باغچه بنا شده است. کارابت بالیان، معمار این مسجد بود و در انتها بنایی ساخت که بیش تر شبیه به یک کاخ با شکوه جلوه می کرد تا مکانی در جهت عبادت!
دستور ساخت مسجد دلما باغچه نیز توسط مادر سلطان عبدالمجید، «بزمی عالم ولیده سلطان» صادر گردید و در ادامه با مرگ او، خود سلطان عبدالمجید ساخت این بنا را ادامه داد.
مسجد دلما باغچه از دو طبقه تشکیل شده است و ساختمان آن به شکل چهار گوش است. در گذشته در طبقه اول این مسجد فرمانداران و مقامات دولتی به عبادت مشغول می شدند و طبقه دوم به برگزاری نماز های جمعه توسط خود سلطان اختصاص داده شده بود. مسجد دلما باغچه نیز از دو مناره، یک ایوان و یک گنبد تشکیل شده است و دقیقا زیر گنبد آن، یک چلچراغ زیبا و با شکوه نصب شده است.
منبر و محراب مسجد دولما باغچه از سنگ سماق ساخته شده اند و به طرح های اروپایی مزین شده اند. این مسجد از مشهور ترین نمونه های مساجد دوره عثمانی در قرن نوزدهم محسوب می شود و بسیاری آن را نمونه مشابه مسجد اورتاکوی استانبول در نزدیکی آن می دانند. مسجدی که از سال 1948 به موزه نیروی دریایی تبدیل شد. اما در سال 1960، پس از کودتای 27 مه کشور ترکیه موزه نیروی دریایی به مکان دیگری انتقال داده شده و از سال 1967، مسجد مجدد به مکانی برای عبادت تبدیل گردید.
کاخ ولیعهد (موزه ملی نقاشی کاخ ها)
در بخش شرقی حرمسرا، ساختمان هایی به چشم می خورند که در گذشته به عنوان اقامتگاه خصوصی ولیعهد مورد استفاده قرار می گرفتند. این بنا که با دیواری از حرمسرا جدا می باشد، از سال 2014 تبدیل به موزه ملی نقاشی های کاخ ها شده است. در حال حاضر حدود 200 اثر هنری ارزنده از نقاشی های قرن نوزدهم و بیستم (آثار هنرمندان مطرح ترکی و خارجی) در کاخ ولیعهد به نماش گذاشته شده اند.
حقایقی جالب در مورد کاخ دولما باغچه استانبول
- حدود 14 تن طلا در تزیینات سقف کاخ دولما باغچه مورد استفاده قرار گرفته است.
- 13 فرش دستباف ابریشمی در شهر هرکه ترکیه برای کاخ دولما باغچه بافته شده اند.
- لوستر کریستالی که در تالار تشریفات نصب شده است، با 750 لامپ و 4.5 تن وزن، بزرگ ترین چلچراغ بوهمی جهان می باشد.
- به منظور تزیین کاخ از سنگ های بسیار گران قیمت مانند سنگ مرمر مصری، رخام گچی (الاباستر)، مرمر مرمره و سنگ سماق شهر پرگاموم استفاده شده است.
- آتاتورک در ساده ترین اتاق کاخ سکونت داشت و در نهایت در همان اتاق نیز درگذشت.
- در کاخ دولما باغچه، 202 نقاشی روغنی از هنرمندان مشهوری مانند ایوان آیوازوفسکی، گوستاو بلانجر، اوژن فرومنتن و ژان ائون گروم، استینسلاو چلوبوسکی، سندور سابودا، فاستو زنارو، فلیکس زیم و… نگهداری شده و به نمایش گذاشته شده اند.
- در کاخ دولما باغچه فرش هایی از پوست خرس نیز به چشم می خورند که توسط تزار روسیه برای دولت عثمانی هدیه فرستاده شده اند.
- طراحی داخلی کاخ دولما باغچه به دست هنرمندانی از فرانسه و ایتالیا به ویژه شخصی فرانسوی به نام «ام. سشان» صورت گرفت. به همین دلیل، شباهت های جالبی میان کاخ دولما باغچه و کاخ فرانسوی ورسای وجود دارد.
در نزدیکی کاخ دولما باغچه کجا اقامت کنیم؟
هتل های بسیاری در نزدیکی کاخ دولما باغچه در منطقه بشکیتاش و اطراف تنگه بسفر واقع شده اند که در میان آن ها می توانیم به هتل های پنج ستاره سوئیس هتل بسفر، هتل شانگریلا بسفر، دبلیو استانبول، ریتز کارلتون، آپارتمان های نیووی و هتل فورسیزن اشاره کنیم.
هتل آرتیزان مک گالری، اپرا هتل بسفر و ماریوت، از جمله هتل های چهار ستاره و هتل میدن بشیکتاش و هتل سد از هتل های سه ستاره پیرامون کاخ دولما باغچه می باشند.
شرایط بازدید از کاخ دولما باغچه ترکیه
- کاخ دولما باغچه همه روزه به جز دوشنبه و پنجشنبه از ساعت 9 صبح تا چهار عصر باز می باشد. البته در برخی منابع ذکر شده است که این کاخ در روز های پنجشنبه نیز فعالیت دارد. برخی منابع نیز ساعت بازدید را تا 6 عصر اعلام کرده اند. حتما پیش از این که برای بازدید از کاخ دولما باغچه اقدامی کنید، ساعت های فعالیت آن را بررسی نمایید.
- بهترین زمان بازدید از کاخ دولما باغچه اول صبح و یا ساعت های پایانی بعد از ظهر می باشد.
- کاخ دولما باغچه در برخی از مناسبت های تعطیل است.
- باجه بلیط فروشی یک ساعت پیش از بسته شدن درب کاخ، تعطیل خواهد شد.
- بازدید از کاخ دولما باغچه فقط با تور های خصوصی کاخ امکان پذیر می باشد. برای شرکت در این تور ها باید از پیش بلیط خود را رزرو کنید.
- تور معمولی بازدید از کاخ دولما باغچه شامل بازدید از بخش های رسمی (تالار تشریفات و سلاملیک) می شود.
- ورود هر گونه دوربین عکاسی و فیلمبرداری به فضای داخلی کاخ ممنوع می باشد.
- لازم است بدانید که کاخ دولما باغچه در فصل گردشگری شهر استانبول از ماه آوریل تا نوامبر (بهار تا پاییز) بسیار شلوغ است و به طور معمول صف های طولانی جلوی آن تشکیل می شود. بازدید از کاخ توپکاپی و ایا صوفیه بدون ایستادن در صف و با خرید بلیط مخصوص موزه های استانبول امکان پذیر می باشد. اما در جهت بازدید از کاخ دولما باغچه لازم است که بلیط مخصوص خود این کاخ را تهیه نمایید.
معرفی دیدنی های اطراف کاخ دولما باغچه
میدان تکسیم
یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری شهر استانبول که در بخش اروپایی شهر در منطقه بی اوغلو واقع شده است، میدان تکسیم می باشد. مراکز خرید، هتل ها و رستوران های زیادی در اطراف این میدان و خیابان استقلال وجود دارند.
میدان تکسیم به عنوان نماد جمهوریت مدرن ترکیه شناخته می شود. جمهوریتی که توسط آتاتورک رقم خورد. بنای یاد بود جمهوری کشور ترکیه در قلب این میدان واقع شده است و از زمان ساخت آن، میدان تکسیم به محلی به منظور برگزاری رویداد های ملی مانند سالگرد استقلال ترکیه و سایر جشن ها تبدیل شده است.
خرید، شکم گردی، قدم زدن در اطراف میدان تکسیم، تماشای جمعیت، عبور از خیابان استقلال و لذت بردن از فضای پر جنب و جوش آن از پر طرفدار ترین تفریحات گردشگران در این منطقه محسوب می شوند.
این میدان از زیر ساخت های حمل و نقل بسیار توسعه یافته ای برخوردار شده است تا گردشگران بتوانند به هر کجای شهر استانبول منتقل شوند. استفاده از تراموا انتخاب بسیاری از گردشگران برای گشت و گذار در این منطقه می باشد. لازم است برای رسیدن به میدان تکسیم از کاخ دولما باغچه حدود 20 دقیقه پیاده روی کنید.
موزه نیروی دریایی
موزه نیروی دریایی در سال 1897 و به دستور بوذاله حسن حسن پاشا، وزیر نیرو های دریایی کشور ترکیه ساخته شد. این موزه از دو طبقه و یک زیر زمین تشکیل شده است.
این موزه با داشتن چهار هزار قطعه، بزرگ ترین مجموعه اشیای تاریخی کشور ترکیه با موضوعیت دریا و دریانوردی دوران عثمانی را در خود جای داده است. اشیایی مانند مجسمه چهره های برجسته، تزیینات کشتی ها، قطعات زنجیره ای با قدمتی از امپراتوری بیزانس، ماکت هایی از کشتی های عثمانی، توپ ها و سلاح ها و قسمتی از قایق تفریحی آتاتورک در موزه نیروی دریایی شهر استانبول نگهداری شده و به نمایش گذاشته شده اند. خرید از فروشگاه هدیه و محصولاتی زیبا با تم دریانوردی از جمله تجربیاتی می باشد که نباید در زمان سفر به کشور ترکیه آن را از دست بدهید.
مسجد سینان پاشا
مسجد سینان پاشا، از جمله مساجد شهر استانبول می باشد که توسط معمار سینان برای دریاسالار سینان پاشا (برادر کوچک تر رستم پاشا) در سال 155 میلادی ساخته شد. نمای بیرونی این مسجد از سنگ و آجر ساخته شده است و در وسط حیاط آن یک آب خوری مستطیل شکل سنگی قرار دارد.
قسمت داخلی مسجد سینان پاشا، با یک فرش قرمز پوشانده شده است و معماری داخلی آن از ستون ها، طاق ها و پنجره های متعدد به همراه شیشه های آبی رنگ تشکیل شده است. ترکیب رنگی فضای داخلی این مسجد، اتمسفری جذاب را به وجود آورده است. در قسمت مرکزی و زیر گنبد مسجد سینان پاشا یک لوستر بزرگ به چشم می خورد و چند لوستر دیگر نیز مسئولیت تامین روشنایی سایر بخش ها را بر عهده دارند.
کلیسای سنت آنتونی پادوا
کلیسای سنت آنتونی پادوا که با نام سنت آنتوان کاتولیک کیلیسسی نیز شناخته می شود، در محله بی اوغلو شهر استانبول قرار دارد. کلیسای اصلی سنت آنتونی در سال 1725 توسط ایتالیایی های ساکن استانبول ساخته شد. اما بعد ها تخریب و با ساختمان کنونی فعلی جایگزین گردید.
ساختمان امروزی کلیسای سنت آنتونی بین سال های 1906 تا 1912 به سبک معماری نئوگوتیک و به دست جامعه ایتالیایی های محلی شهر بنا شده است. معمار این کلیسای کاتولیک، خولیو مونگری می باشد که بنا های مهم دیگری را نیز در شهر استانبول و آنکارا طراحی نموده است.
کلیسای سنت آنتونی پادوا یکی از بزرگ ترین کلیسا های شهر استانبول محسوب می شود و توسط یک کشیش ایتالیایی اداره می گردد. به منظور رسیدن و بازدید از این کلیسا، از کاخ دولما باغچه نیم ساعت پیاده روی را پیش رو خواهید داشت.
برج میدن
برج میدن که با نام قلعه دختر نیز شناخته می شود، در جزیره کوچکی در ورودی جنوبی تنگه بسفر واقع شده است. بر اساس افسانه های ترکی، پرنسسی در این بنا زندگی می کرد.
پرنسسی که پیشگویان، مرگ او را بر اثر نیش مار پیش بینی کرده بودند و به همین دلیل او را به این برج منتقل کردند تا از نیش مار در امن بماند. اما در نهایت این پرنسس توسط نیش ماری که به همراه میوه ها به داخل برج آمده بود، جان خود را از دست داد.
برج میدن سال ها به عنوان فانوس دریایی، مرکز گمرک و اقامتگاه افسران بازنشسته نیروی دریایی مورد استفاده قرار می گرفت و امروزه یک رستوران در طبقه اول و یک کافه در قسمت بالایی برج فعالیت می کنند.
مسجد اورتاکوی استانبول
مسجد اورتاکوی یا همان مسجد مجیدیه اعظم با لقب مروارید تنگه بسفر به شهرت رسیده است. این مسجد بنایی زیبا به سبک نئوباروک می باشد که با طراحی یکی از معماران کاخ دولما باغچه (نیکوقوس بالیان) در بین سال های 1854 تا 1856 برای سلطان عبدالمجید اول ساخته شد.
مسجد اوتاکوی یکی از پر طرفدار ترین جاذبه های گردشگری موجود در تنگه بسفر به شمار می آید و شباهت زیادی به مسجد دلما باغچه دارد. افرادی که از تور های قایق سواری استفاده می کنند، چشم انداز زیبایی از مسجد را مشاهده خواهند کرد. به علاوه، از داخل مسجد نیز منظره فوق العاده ای از تنگه بسفر قابل رویت می باشد.
موزه آتاتورک
موزه آتاتورک در واقع خانه مصطفی کمال آتاتورک تا سال 1919 میلادی بوده است. خانه ای که او پیش از سفر به آناتولی به منظور سازماندهی مبارزه برای آزادی ملی در برابر اشغال متفقین پس از جنگ جهانی اول در آن زندگی می کرد. این بنا به منظور حفظ لوازم شخصی آتاتورک در سال 1928 توسط شهرداری شهر استانبول خریداری و در تاریخ 15 ژوئن 1942 به عنوان موزه برای به نمایش گذاشتن این لوازم برای بازدید کنندگان، افتتاح گردید.
در صورتی که اطلاعات بیش تری از کاخ دولما باغچه شهر استانبول دارید، می توانید آن را در انتهای این مطلب با سایر کاربران با من بیا به اشتراک بگذارید.
پرسش های متداول
کاخ دولما باغچه در چه سالی و به دستور چه کسی ساخته شد؟
کاخ دولما باغچه در سال های 1843 تا 1856 به دستور سی و یکمین امپراتور عثمانی، سلطان عبدالمجید اول ساخته شد.
کاخ دولما باغچه از چند بخش تشکیل شده است؟
سلاملیک، حرم همایونی و تالار تشریفات، سه بخش اصلی کاخ دولما باغچه می باشند.
چه کسانی در کاخ دولما باغچه زندگی می کردند؟
کاخ دولما باغچه محل زندگی 6 امپراتور آخر عثمانی و آتاتورک، اولین رئیس جمهور ترکیه بوده است.
کدام دیدنی های شهر استانبول در نزدیکی کاخ دولما باغچه قرار دارند؟
میدان تکسیم، موزه نیروی دریایی، موزه آتاتورک، برج میدن، تنگه بسفر، مسجد اورتاکوی استانبول و مسجد سینان پاشا