موزه پارس شیراز

شیراز از شهر های معروف ایران است که به عنوان یکی از مقاصد گردشگری برای گردشگران داخلی و خارجی شناخته می شود. این شهر در جای جای خود، بنا های تاریخی و باغ های دوست داشتنی، موزه ها و جاذبه های دیدنی دیگری را جای داده است.

موزه پارس شیراز، نیز یکی از همین موزه های زیبا است که در میان باغی دل انگیز واقع شده است. این موزه به عنوان قدیمی ترین موزه استان فارس شناخته می شود و آثار ارزشمند به جا مانده از دوره های تاریخی مختلفی را در خود جای داده است. موزه پارس از جمله اماکن دیدنی است که در سفر به شیراز نباید آن را از دست داد!

برای این که بیش تر با اشیاء و تاریخچه این موزه آشنا شوید، با من بیا در ادامه به صورت کامل آن ها را در ادامه مورد بررسی قرار داده است. توصیه می کنیم حتما زمانی را برای بازدید و تماشای آثار به جا مانده از دوره های مختلف تاریخی که در این موزه نگهداری می شوند، اختصاص دهید.

معرفی موزه پارس شیراز

موزه پارس از دیدنی های زیبای شهر شیراز می باشد که آثار نقاشانی مشهور از دوران حکومت زندیه در آن به نمایش درآمده اند. در این موزه آثاری از آقا صادق، میرزا بابا نقاش باشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر مانند صدر الدین شایسته و میر منصور که از شاگردان کمال الملک بود، دیده می شود. در محوطه بیرونی موزه پارس، سنگ های ازار کاخ خورشید با نقوشی از شاهنامه به چشم می خورد که در ادامه به صورت مفصل یک به یک آن ها را مورد بررسی قرار داده ایم.

موزه پارس شیراز کجا است؟

این موزه در خیابان زند و در نزدیکی ارگ کریم خان قرار دارد. به منظور بازدید از این موزه، می توانید از وسایل نقلیه عمومی و یا خودرو شخصی استفاده کنید. نزدیک ترین ایستگاه مترو به موزه پارس و باغ نظر، ایستگاه مترو زندیه می باشد که در فاصله 500 متری از این موزه واقع شده است.

در صورتی که تصمیم دارید با اتوبوس به بازدید از این موزه بروید، در ایستگاه شهدا پیاده شوید و باقی مسیر را پیاده طی نمایید. به منظور استفاده از خودرو شخصی، لازم است بدانید که در این محدوده جای پارک به سختی پیدا می شود.

بررسی تاریخچه موزه پارس شهر شیراز

عمارت کلاه فرنگی با نظارت مستقیم کریم خان زند به صورت دو طبقه با سقف شیروانی به ارتفاع 14.80 متر ساخته شد. این بنا بر روی سکویی با ارتفاع 1.30 سانتی متر از کف باغ قرار دارد.

عمارت کلاه فرنگی به عنوان محلی برای پذیرایی از میهمانان و سفرای خارکی و انجام مراسم رسمی در اعیاد مختلف مورد استفاده قرار می گرفت.

بررسی معماری موزه پارس

ساختمان اصلی یک عمارت عمارت هشت ضلعی نا منظم می باشد که چهار ارسی و چهار ورودی برای آن تعبیه شده است. فضای داخلی بنا از یک تالار مرکزی همراه با گنبد تشکیل شده است. این عمارت سنگ فرش شده است و از مهم ترین اجزای داخلی بنا می توانیم به حوض هشت ضلعی یک پارچه از سنگ مرمر که در مرکز عمارت به چشم می خورد، اشاره کنیم. این حوض از نظر هنر و صنعت بسیار حائز اهمیت می باشد.

معماری بنا بسیار خیره کننده و زیبا است! ساختمان از چهار نشین تشکیل شده است که به صورت زیبایی طراحی آن ها صورت گرفته است. سطوح داخلی عمارت شامل طاق ها و میان طاق ها، همگی به صورت منظم و گچی می باشد که با نقاشی های گل و مرغ و خطوط اسلیمی تزیین شده اند.

به دلیل صدماتی که به دستور آغا محمد خان قاجار به نقاشی ها وارد شد، این نقاشی ها توسط استاد محمد باقر جهانمیری به سبک دوره زندیه با استفاده از رنگ های گیاهی، مورد بازسازی قرار گرفتند. در سال 1345 و 1364 هجری شمسی به منظور مشخص شدن نقاشی های دوره زندیه، سقف شاه نشین شمالی در مدت زمان دو سال لایه برداری شد و سایر بخش های سقف به همان شکل باقی ماند.

حد فاصل هر شاه نشین یک اتاق زاویه به چشم می خورد و هر دو اتاق شامل بخاری دیواری می شود. اتاق ضلع شمال شرقی، مقرنس کاری و نقوش متفاوتی را در خود جای داده است. این اتاق با اهمیت تر و زیبا تر از سایر اتاق ها ساخته شده است. ازاره های این اتاق از سنگ مرمر با نقاشی های ظریف، رنگ و روغن می باشد که مرمت و بازسازی آن ها توسط استاد بدر آقای سامی انجام شده است.

از ویژگی های اصلی معماری این بنا می توانیم به نقش های آجری، کاشی کاری و نگار گاری و استفاده از ازاره های یک تکه که در کنج زاویه ها هیچ برشی نداشته اند، اشاره کنیم. ازاره های یک تکه بیانگر این نکته هستند که سنگ ها ابتدا در محل مورد نظر نصب شده و سپس حجاری برای آن ها انجام شده است. کاشی کاری های بنا ظرافت و جلوه خاصی را به ساختمان داده اند. این کاشی کاری ها به صورت قرینه در دو ضلع از ساختمان منظره شکارگاه و در دو ضلع دیگر داستان بر تخت نشستن حضرت سلیمان را به نمایش گذاشته اند.

بیش ترین قسمت دیوار های بیرونی با کاشی های هفت رنگ و با رنگ و تصاویر گل و مرغ تزیین شده اند. فضای بیرونی عمارت به وسیله چهار پلکان سنگی یکپارچه حجاری شده، باغ را به بنای داخلی ارتباط داده است.

باغ نظر

دو طرف ساختمان در محوطه دو حوض دیده می شود. باغ شامل راهرو هایی منظم در میان درختان و گل ها می باشد که در آن صندلی هایی به منظور راحتی بازدید کنندگان تعبیه شده است. در میان درختان باغ، برخی از درختان قدیمی نیز وجود دارند که توسط سازمان حفاظت آثار باستانی ایران به عنوان «درختان کهن» ثبت شده اند.

در صورتی که کمی وقت برای بازدید از محوطه باغ بگذارید و گشتی در آن بزنید، سه اثر تاریخی را مشاهده خواهید که هر کدام از زیبایی خاص و منحصر به فردی برخوردار شده اند. اولین اثر، سنگ ازاره کاخ خورشید می باشد که تصویر دو شیر بر روی آن نقش بسته شده است. قدمت این اثر به دوران حکومت قاجاریان باز می گردد.

دومین اثر که در این محوطه وجود دارد، سنگ نوشته تاریخ رامگرد (رامجرد) می باشد که قدمت آن برای سال 590 هجری قمری باز می گردد. در نهایت سومین اثر، در انتهای باغ دیده می شود که بزرگ ترین اثر سنگی تاریخی موجود در محوطه می باشد. سنگ های ازاره کاخ خورشید که نقوش شاهنامه بر روی آن ها دیده می شود. قدمت این اثر نیز به دوره قاجاریه باز می گردد.

به طور کلی باغ محوطه دلنیشینی و لذت بخشی دارد. مناظر زیبایی در آن به چشم می خورد و جای آثار تاریخی نیز در آن خالی نیست. از سوی دیگر، وجود عمارت کلاه فرنگی در میان این باغ جلوه ای دیگر به آن بخشیده و منظر خاطره انگیزی ایجاد کرده است.

مقبره کریم خان زند

مقبره کریم خان زند، شاید یکی از مهم ترین بخش های موزه پارس به شمار آید. پس از درگذشت کریم خان زند در سال 1193 هجری قمری و بنا به وصیت وی، پیکر شهریار نام آور در شاه نشین شرقی به خاک سپرده شد.

آغا محمد خان قاجار پس از 13 سال، در سال 1206 به دلیل کینه توزی که نسبت به خاندان زند داشت، استخوان های کریم خان را از محل دفن خارج و به زیر پلکان کاخ گلستان در تهران منتقل کرد تا هر روز بر مدفن وی پا گذاشته شود. در زمان پهلوی اول، استخوان های کریم خان به جایگاه اول خود انتقال داده شد.

معرفی آثار موزه پارس شیراز

در ابتدای ورود به موزه، آثار ارزشمندی مانند قلمدان های لاکی، قاب های آیینه لاکی کتبیه دار، یک قاب آیینه لاکی با تصویر بایزید بسطامی و شاگردان و قاب آیینه با بوم الوان زرافشان توجه شما را جلب خواهند کرد. ظرافت این آثار به قدری چشم نواز هستند که شاید دقایقی را برای بررسی آن ها وقت بگذارید.

در موزه جعبه های آرایشی لاکی نیز دیده می شود. قدمت این آثار به دوران حکومت صفویه باز می گردد که در شیراز پیدا شده اند. یکی از ارزشمند ترین آثاری که در موزه به نمایش گذاشته شده است، یک قرآن دست نویس به خط محقق می باشد. این قرآن توسط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری در قرن 9 هجری به نگارش درآمده است.

یکی دیگر از آثاری که در موزه پارس دیده می شود و توجه بازدید کنندگان را به خود جلب می کند، طلسم با حروف ابجد می باشد. قدمت این اثر نیز به دوران قاجار باز می گردد. اعدادی که در این طلسم نوشته شده اند، بسیار کوچک و ظریف هستند و همین ظرافت، ارزش آن را دو چندان کرده است.

تابلو نقاشی حافظ و شاخ نبات که اثر میر مصور می باشد، در دوره معاصر کشیده شده و یکی دیگر از آثار ارزشمند این موزه به حساب می آید.

در موزه آثار دیگری مانند زره زنجیر بافت فولادی مربوط به دوره زندیه که در شیراز کشف شده اند، نیز دیده می شود. در کنار این زره آثار دیگری هم چون شمشیر دو دم فولادی مربوط به دوره صفویه، سپر فلزی با آیات قرآنی مربوط به دوره زندیه و کلاه خود فولادی که با طلا تزیین شده است و قدمت آن ها به دوره صفویه باز می گردد، دیده می شود.

کوبه در متعلق به مسجد جامع عتیق، ظرف مفرغی و اشیا مفرغی که در لرستان کشف شده و قدمت آن ها به هزاره پیش از میلاد بازمی گردد نیز از دیگر آثاری هستند که می توانید در این موزه از آن ها دیدن کنید.

در بخش دیگری از موزه پارس، آثاری مانند قلیان قلمزنی به جا مانده از دوره پهلوی، ظرف برنجی قلمزنی و قلیان طلا کوب و مینا کاری به نمایش گذاشته شده اند که تمام آن ها در یک ویترین آیینه کاری و خاتم کاری جای گرفته اند.

از دیگر تابلو هایی که در موزه پارس امکان بازدید از آن ها وجود دارد، تابلو تصویر کریم خان زند، اثر صدر الدین شیرازی می باشد. این تابلو در عصر معاصر نقاشی شده است.

یک کاشی هشت گوش که در قم یافت شده و قدمت آن به قرن هشتم بازمی گردد، یک کاسه سفالی لعاب دار، تنگ سفالی لاجوردی به شکل پرنده مربوط به قرن شش و هفت هجری قمری، همه و همه از دیگر آثار ارزشمند این موزه هستند که می توانید از دیدن آن ها میان روز های گذشته تاریخ سفر کنید!

یک کاسه سفالی لعاب دار (مینایی) که در نیشابور یافت شده و به قرن هفتم بازمی گردد، به همراه یک کاشی دیگر نیز در کنار آن ها دیده می شود. اثری که بدون تردید توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، یک مجسمه، پیدا شده در حاجی آباد داراب فارس می باشد که قدمت آن به دوره ساسانیان باز می گردد.

یکی دیگر از آثار بسیار قدیمی موزه پارس، کوزه لوله منقاری قرمز یافت شده در رودبار می باشد. قدمت این کوزه به هزاره دوم پیش از میلاد باز می گردد. البته خمره سفالی منقوش یافت شده در جلیلیان فسا مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد و یک کوزه لوله منقاری به جا مانده از هزاره اول پیش از میلاد به چشم می خورد.

در موزه پارس شیراز، چند کتاب با ارزش نیز نگهداری می شود. اولین کتاب، 13 برگ از منتخبات مثنوی مولوی به خط ملاصدرا می باشد که از دوره صفویه به جا مانده است. دومین کتاب، یک جزء از قرآن با خط ثلث طلا ریزی و مذهب، اثر استاد یحیی جمال الصوفی می باشد.

به طور کلی موزه پارس شهر شیراز، آثار بسیار ارزشمندی را در خود جای داده است. آثاری که دوره های وسیعی از تاریخ را در بر می گیرد و تماشای آن ها برای هر دوست دار تاریخ و هنری لذت بخش و هیجان انگیز خواهد بود. آثار این موزه وسعتی به درازای تاریخ دارند و با تماشای آن ها می توانید برگ های مختلف تاریخی را ورق بزنید.

ساعات بازدید و بلیط موزه پارس

ساعات بازدید از موزه پارس در نیمه اول سال از ساعت 8.30 صبح تا 7.30 بعد از ظهر و در نیمه دوم سال از ساعت 7.30 صبح تا 6 عصر می باشد. هزینه بلیط این مجموعه تاریخی و ارزشمند برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت می باشد.

پرسش های متداول

موزه پارس کجا است؟

این موزه در خیابان زند و در نزدیکی ارگ کریم خان واقع شده است.

آرامگاه کریم خان زند کجا است؟

مقبره کریم خان زند، از مهم ترین بخش های موزه پارس به شمار می آید که در باغ نظر امکان بازدید از آن وجود دارد.

دسترسی به موزه پارس چگونه است؟

به منظور بازدید از این موزه، می توانید از وسایل نقلیه عمومی و یا خودرو شخصی استفاده کنید. نزدیک ترین ایستگاه مترو به موزه پارس و باغ نظر، ایستگاه مترو زندیه می باشد که در فاصله 500 متری از این موزه واقع شده است. در صورتی که تصمیم دارید با اتوبوس به بازدید از این موزه بروید، در ایستگاه شهدا پیاده شوید و باقی مسیر را پیاده طی نمایید. به منظور استفاده از خودرو شخصی، لازم است بدانید که در این محدوده جای پارک به سختی پیدا می شود.