موزه معصومیت استانبول

گردشگری ادبی، به نوعی فعالیت گردشگری گفته می شود که در نتیجه علاقه به یک نویسنده، اثر، فضای ادبی و یا میراث ادبی منحصر به فرد و خاصی در یک سرزمین پدید می آید. گردشگران در دیدن مکان های تولد، مدفن ها، موزه ها، مسیر های ادبی و یا سایر مکان هایی که با نویسندگان و آثار ادبی آن ها ارتباط دارند، لذت می برند. به خصوص اگر شناختی جامع در مورد آثار همان نویسنده داشته باشند.

این موضوع در دهه های اخیر در صنعت توریسم بسیار تاثیر گذار بوده است. بعضی از کشور ها در این زمینه رشد بسیار خوبی داشته اند. استانبول نیز که به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در جهان به شمار می آید، توانسته است در صنعت گردشگری با دیدی بسیار وسیع تر در زمینه ادبی نیز ایده پردازی کند.

موزه معصومیت در استانبول اولین موزه دنیا می باشد که بر اساس یک رمان ساخته شده است. رمانی با همین عنوان که نویسنده اش، اورهان پاموک برنده جایزه نوبل ادبیات شده است.

با من بیا در ادامه به معرفی موزه معصومیت پرداخته است و بنا و اشیای این موزه را مورد بررسی قرار داده است. با ما همراه باشید تا بیش از پیش با این موزه دوست داشتنی آشنا شوید.

معرفی موزه معصومیت

رمان موزه معصومیت یا موزه بی گناهی، نوشته اورهان پاموک، نویسنده نوبلیست ترک، همزادی نیز دارد، موزه ای در قلب شهر تاریخی استانبول که بازدید از آن می تواند همان دیدن و شنیدن رمان تلقی شود.

در صورتی که جیمز جویس شارح دوبلین و بورخس نویسنده بوئنوس آبرس باشند، پاموک رمان نویسی می باشد که استانبول را با نام خود بر روی نقشه ادبی ثبت نموده است. موزه معصومیت در استانبول، از جاذبه های گردشگری این شهر به شمار می آید که بر اساس رمانی با همین نام از اورهان پاموک، پژوهشی مشروح درباره میلی وسواس گونه به منظور جمع آوری اشیا می باشد.

ایده موزه سال های پیش، در دوران نوجوانی پاموک، به ذهن او رسیده بود که وی شرح مبسوط آن را در دیپاچه رمان آورده است.

آقای اورهان پاموک با 60 سال سن، از اهالی شهر استانبول و متولد شده در یک خانواده مرفه می باشد که با خلق موزه معصومیت در یکی از کوچه های فرعی پشت خیابان استقلال در استانبول، باعث شد تا رمان موزه معصومیت از سایر رمان هایی که تا به حال نوشته بود، متمایز شود. این موزه با سرمایه شخصی وی ساخته شده است و رازدار انسان های عاشق دهه پنجاه در استانبول می باشد.

موزه معصومیت کجا است؟

موزه معصومیت در منطقه بی اوغلو استانبول واقع شده است و در خیابان چوکور جوما، بن بست دالگیچ قرار دارد.

رمان موزه معصومیت

همان طور که پیش تر اشاره کردیم، موزه معصومیت، برگرفته از نام رمان مشهور نویسنده ای اهل کشور ترکیه می باشد که توانست جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کند. موزه معصومیت اولین موزه دنیا به حساب می آید که بر اساس یک رمان ساخته شده است.

ترجمه فارسی موزه معصومیت در ایران به انتشار رسیده است. این کتاب را مریم طباطبایی ها به فارسی ترجمه کرده است و نشر پوینده مسئولیت چاپ و انتشار آن را در میان کتاب فروشی ها بر عهده داشته است. پیش از این نیز گلناز غبرایی ترجمه ای از این کتاب را با عنوان موزه بی گناهی از سوی انتشارات فروغ در کلن و در تابستان سال 2013 به انتشار رسانده بود.

رمان در بیش از 60 کشور دنیا منتشر شده است و داستان عشق یک جوان به نام کمال از یک خانواده ثروتمند و با سواد با یک دختر زیبا از اقوام فقیر به نام فوسون را روایت می کند. در این موزه، اشیا روزمره که به نیمه دوم قرن بیستم مرتبط می شوند، با حساسیتی خاص در جعبه ها و ویترین های زیبا به نمایش بازدید کنندگان درآمده اند.

پاموک در این داستان به فکر روایت یک داستان رمانتیک نمی باشد. او در خلال این داستان، استانبول را شهری در حال گذرا از سنت به مدرنیته ترسیم می کند که بین آزادی های زندگی مدرن و سنتی اش هم زیستی دشواری وجود دارد. آن چه نویسنده ترک ساخته است، تقریبا چیزی شبیه به استادیوم فوتبال و یا سینما نیست. در واقع این موزه نشان دهنده سبک زندگی قشر وسیعی از مردمی می باشد که در آن دوران زندگی کرده اند.

پاموک تاکید می کند که هر دو ایده یعنی رمان و موزه در دل یکدیگر رشد کرده اند و در این باره چنین اذعان می دارد:

«موضوع این نبود که من یک کتاب موفق نوشته باشم و بعد فکر کنم که حالا می توانم موزه ای هم بر مبنای این کتاب درست کنم. وقتی دخترم کوچک بود، هر روز او را به مدرسه می بردم و هر روز از برابر یک ساختمان عبور می کردم که نبش یک خیابان قرار داشت. ناگهان، یک روز، فکری عجب به سرم راه پیدا کرد که داستانی درباره این خانه بگویم. به همین دلیل آن را خریدم و شروع به نوشتن کردم.»

بنای موزه معصومیت

ساختمان موزه، خانه قدیمی سه طبقه ای می باشد که سال ساخت آن 1897 میلادی است. پاموک برای تبدیل کردن این بنا به موزه، از معمار موزه ای آلمانی و افراد متخصص دیگر مشاوره گرفت و موزه معصومیت با چیدمانی شگفت آور در سال 2012 به روی علاقه مندان گشوده شد.

پاموک به دنبال خانه ای بود تا به فضای خلق شده در داستان شباهت داشته باشد و در نهایت آن را در محله چوکور جومای استانبول پیدا کرد. یک خانه قدیمی که با داشتن دو طبقه، قدمت آن به اواخر قرن نوزدهم باز می گردد. محله چوکور جومای در دوران عثمانی قلب تپنده اقتصاد عثمانی به شمار می آمد. محلی برای تجارت ثروتمندان خاورمیانه، شمال آفریقا و ترکیه. اما پس از سقوط امپراتوری عثمانی، همه چیز به دلیل فقر جمهوری مدرن ترکیه، دستخوش تغییرات بسیاری می شوند.

اشیای موزه معصومیت

پاموک همه چیز را در موزه جمع آوری کرده است و تمامی اشیا، مناظر و عکس های که در رمان شرح داده شده اند، در موزه به نمایش درآمده اند. برای آن ها که رمان موزه معصومیت را خوانده اند، بازدید از این موزه شبیه به دیدن و شنیدن آن رمان می باشد.

فضایی شبیه داستان آلیس در سرزمین عجایب داشته و در آن شهر استانبول سه دهه پنجاه، شصت و هفتاد را در زنان مدرن با کت و دامن های رنگین، مو های آراسته و کیف هایی که مارک شنل بر روی آن ها به چشم می خورد، ظروف نقره و عکس های قدیمی خانوادگی که همه نشانه ای از همان دوران به حساب می آیند، می توان مشاهده نمود.

موزه معصومیت از اشیا و وسایلی پر شده است که مدام در حال بر هم زدن مرز های واقعیت و خیال ما هستند. این اشیا سندی آشکار برای اثبات تعلق خاطر یک عاشق به معشوق به شمار می آیند و شاید آرامگاهی برای عشق از دست رفته اش تلقی شوند.

موزه از چیدمانی شگفت آور برخوردار شده است. در واقع 83 بخش موزه کاملا بر اساس 83 فصل رمان طراحی شده اند. هر بخش تصویری از شهر استانبول را منعکس می کند و حال و هوای یک زمان معین را تداعی می نماید که داستان در بستر آن روایت شده است.

هر دو طبقه به گونه ای طراحی شده اند که بیننده بتواند از هر نقطه تمامی زوایای را مشاهده کند. بر روی یکی از دیوار های موزه، 4213 ته سیگار به چشم می خورد که زیر هر کدام از آن ها، قصه ای، ماجرایی و یا تاریخی دیده می شود. این دیوار یک جور تقویم محسوب می شود.

در صورتی که کتاب را پیش تر مطالعه نکرده باشید، با خواندن متن نوشته شده زیر هر ته سیگار، می توانید دریابید که در آن لحظه فسون چه کرده و یا کامل در زمان ملاقات او به چه می اندیشیده است.

بر اساس گفته خود پاموک، هدیه دادن تاثیر شگرف زمان بر مکان به مخاطب، هدف ایجاد این موزه بوده است. این یعنی خیلی از چیز ها در گذر زمان دستخوش تغییرات می شوند و باید مکان و محلی به منظور ثبت آن ها وجود داشته باشد. این می تواند در واقع رسالتی باشد که مجموعه داران، کلکسیونر ها و موزه داران خصوصی آن را بر عهده گرفته اند.

در بخش هایی از موزه معصومیت، فیلم هایی به نمایش گذاشته شده اند که در اواخر دهه پنجاه، شصت و هفتاد میلادی در شهر استانبول فیلمبرداری شده اند. فیلم های سیاه و سفیدی که فضای حزن آلود آن روز های استانبول را برای بازدید کنندگان تداعی می کنند. دوران حزن و دلتنگی که قهرمان داستان، کمال، به خیابان های استانبول می رفت. حضور در محله های فقیر نشین و دیدن تصویر معشوق در گوشه به گوشه شهر، باعث می شد تا او جغرافیای شهر استانبول را به گونه ای دیگر کشف کند.

بر روی یکی از دیوار های موزه، مجموعه ای سینما دهه شصت و هفتاد ترکیه به نمایش گذاشته شده است. پاموک می گوید این کار را به منظور ادای دین به سینمای ترکیه کرده است. سینمایی که در سال های نوجوانی وی، به هیچ وجه مورد توجه طبقه روشن فکر و مرفه جامعه واقع نشد و در بسیاری از مواقع حتی متحمل کم لطفی آن ها نیز شده است.

تصاویری از خیابان استقلال، سینما های مشهور آن سال ها، عکس های قدیمی که پاموک در سال های نوجوانی خود از خیابان های نزدیک به محل فعلی موزه گرفته است و بسیاری از جزییات دیگر که همگی برگرفته از رمان می باشند، موزه را به جهانی عینی داستان مبدل کرده اند.

موزه معصومیت، موزه زندگی

موزه معصومیت، بر خلاف موزه هایی که صرفا بخشی از اموال پادشاهان و سلسله های مختلف را به نمایش گذاشته اند یا از اشیایی که بر اثر جنگ و خونریزی به جا مانده است، پر شده اند، موزه معصومیت سرشار از زندگی می باشد.

اشیای آن با به زندگی روزمره مردم شهر استانبول در دهه هفتاد ارتباط دارد و یا اشیای خیالی به حساب می آیند که پاموک آن ها را به صورت سفارشی ساخته است تا همه چیز در موزه و رمان با یکدیگر مطابقت داشته باشد. پاموک در مورد این اشیا چنین می گوید:

«توجه کنید که این اشیا دیگر خیالی نیستند. حالا بعد از ساختنشان آن ها واقعی هستند.»

موزه معصومیت جزییات ریز و به هم پیوسته زیادی را در خود جای داده است. قهرمان رمان موزه معصومیت تلاش می کند گذشته خود را در خاطرش نگه دارد. به همین دلیل از اشیا نگهداری می کند، می دزدد و یا آن ها را انبار می نماید. از این رو به آن ها معنا می دهد و نام مجموعه را بر آن ها می گذارد. خالق موزه معصومیت بر این باوراست که اشیا قدرت زیادی دارند. آن ها می توانند یاد آور لحظات بسیاری برای ما باشند.

پیدا کردن بلیط باطل شده سینما در جیب پیراهنی که سال ها پیش پوشیده شده است، ممکن است تداعی کننده شبی بی نظیر در زندگی تان باشد. آفرینش چنین موزه ای به قهرمان این روایت کمک می کند شهر و خودش را بهتر بشناسد. او موزه ای ساخته تا بازدید کنندگان متوجه تبدیل شدن مکان به زمان شوند!

ساعات بازدید و بلیط موزه معصومیت

در تمامی روز های هفته به غیر از روز های دوشنبه، امکان بازدید از این موزه از ساعت 10 صبح تا 5 بعد از ظهر وجود دارد. امکان خرید بلیط تنها تا ساعت 4.30 بعد از ظهر وجود دارد. لازم به ذکر است که تنها طبقه اول موزه معصومیت به منظور رفت و آمد ویلچر مناسب می باشد.

اگر شما هم خاطره ای از موزه زیبا و دوست داشتنی معصومیت استانبول دارید، می توانید آن را در انتهای این مطلب با سایر کاربران با من بیا به اشتراک بگذارید.