مسجد وکیل شیراز

در بین شهر های تاریخی ایران که دیدنی های زیادی را در خود جای داده اند، همواره نام شهر شیراز درخشیده است. این شهر با داشتن دیدنی های تاریخی، باغ ها و باغ عمارت های زیبا و دل انگیز، یکی از مقاصد مهم گردشگری در کشور محسوب می شود.

مسجد وکیل شیراز نیز یکی از همین دیدنی ها تاریخی به شمار می آید که در دوره حکومت کریم خان زند، با استفاده از بهترین مصالح در دسترس ساخته شده است.

با من بیا در ادامه این مطلب تصمیم دارد به معرفی مسجد وکیل شیراز بپردازد و به صورت کامل تاریخچه و معماری این بنا را برای شما مورد بررسی قرار دهد. با ما همراه باشید.

معرفی مسجد وکیل شیراز

در قسمت غربی بازار وکیل، مسجدی قدیمی و زیبا وجود دارد که در دوران حکومت زندیه و به دستور کریم خان زند ساخته شده است. طرح مسجد وکیل یک طرح دو شبستانی می باشد و از دو شبستان جنوبی و شرقی تشکیل شده اند که هر کدام به تنهایی معماری خیره کننده ای دارند!

با توجه به ارزش بنا در زمینه های معماری و تاریخی، این مسجد در تاریخ 18 تیر ماه سال 1311 هجری شمسی، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. هم اکنون مسجد وکیل شیراز توسط سازمان اوقاف و امور خیریه شهر شیراز اداره می شود. این بنای دوست داشتنی با داشتن معماری منحصر به فرد، از دیدنی های شیراز به شمار می آید و در بین مردم بومی با نام مسجد سلطانی شناخته می شود.

مقالات دیگر

42 تا از جاهای دیدنی شیراز؛ معرفی بهترین جاذبه های گردشگری

آرامگاه بابا کوهی شیراز

باغ جهان نما شیراز

بیشتر بخوانید

مسجد وکیل شیراز کجا است؟

مسجد وکیل در مجاورت بازار وکیل و در خیابان طالقانی شهر شیراز واقع شده است. برای دسترسی به مسجد وکیل مشکل چندانی برای پیدا نمودن وسایل حمل و نقل عمومی وجود نخواهد داشت. چرا که این مسجد در نزدیکی میدان شهرداری که یکی از میدان های اصلی و پر تردد شهر شیراز می باشد، قرار دارد و دسترسی به آن بسیار آسان است. نزدیک ترین ایستگاه مترو به مسجد، ایستگاه زندیه و نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس، میدان شهدا می باشد.

در صورتی که با خودرو شخصی برای بازدید از مسجد وکیل می روید، باید در خیابان زند به سمت میدان شهرداری حرکت کنید. مراقب باشید وارد زیر گذر زند نشوید و مسیر مستقیم کنار آن را ادامه دهید تا به میدان شهرداری برسید. پس از رسیدن به این میدان، باید به سمت راست بپیچید و وارد خیابان پیروزی شوید.

پس از طی مسافتی کوتاه، به سمت چپ بپیچید و به خیابان فرهنگ وارد شوید. در صورتی که خیابان فرهنگ را تا ناتها ادامه دهید، به خیابان طالقانی دسترسی پیدا خواهید کرد. پس از رسیدن به خیابان طالقانی به سمت چپ بپیچید، پس از طی مسافتی کوتاه مسجد وکیل در سمت راست شما قرار دارد. این مجموعه پارکینگ اختصاصی ندارد. اما چندین پارکینگ عمومی در فاصله کمی از آن تعبیه شده اند.

بررسی تاریخچه مسجد وکیل شهر شیراز

کریم خان زند در زمان حکومت خود، مجموعه بنا های ارزشمند و بسیار با شکوهی را ساخته است. همین مسئله باعث شد تا شهر شیراز به عنوان مرکز فرماندهی کریم خان، به یکی از نقاط آباد و دوست داشتنی آن زمان تبدیل شود.

مسجد وکیل، حمام وکیل و بازار وکیل عماراتی محسوب می شوند که با نام مجموعه وکیل در بین مردم شنخاته شده و در مرکز شهر شیراز احداث شده اند. بر اساس اسناد تاریخی، تاریخ ساخت مسجد وکیل به سال 1187 هجری قمری باز می گردد و زمان ساخت آن مصادف با زمان احداث میدان و بازار بوده است.

بنا بر قول ها و متون تاریخی، این مسجد توسط حسین علی میرزا فرمانفرما (پسر فتحعلی شاه قاجار) مورد مرمت و باز سازی قرار گرفته است.

بررسی معماری مسجد وکیل شیراز

مسجد وکیل شیراز با داشتن معماری کم نظیر، حجاری های فوق العاده، کتیبه های منقوش به خطوط نستعلیق، نسخ و ثلث و کاشی کاری های متنوع، به یکی از تحسین بر انگیز ترین بنا های تاریخی شهر شیراز تبدیل شده است.

معماری ستودنی این مسجد، نمونه ای از معماری ایران محسوب می شود و هماهنگی قابل توجهی را بین زیبایی های هنری و فرهنگ مذهبی و دینی مردم آن زمان به نمایش گذاشته است.

البته نمی توان از سادگی تصاویر و خطوط معماری که در طراحی و زیبا سازی آن استفاده شده است، چشم پوشی نمود. با دیدن رنگ های متنوع و زیبا و مینا کاری های روی دیوار ها و قسمت های مختلف این مسجد بزرگ و پهناور، با مجموعه ای فوق العاده چشم نواز مواجه خواهید شد. مجموعه ای که بر اساس توصیف پیر لوتی در سفرنامه به اصفهان، به کاخی باجرودین و فیروزه فام تشبیه شده است. هم چنین کاشی کاری های انجام شده در بخش های مختلف مسجد وکیل شیراز، در نوع خود بسیار زیبا و جالب توجه می باشند.

معرفی بخش های مختلف مسجد وکیل شیراز

مسجد وکیل با داشتن مساحتی معادل 11 هزار متر مربع و 8660 متر زیر بنا از مهم ترین مساجد تاریخی کشور محسوب می شود. ابعاد بنا از قسمت بیورنی، دارای طولی معادل با 120 متر و عرضی بالغ بر 80 متر می باشد.

از مهم ترین بخش های مسجد وکیل شهر شیراز می توانیم به ورودی، حیاط، شبستان بزرگ، شبستان زمستانی، حیاط خلوت، طاق مروارید و… اشاره کنیم. در ادامه یک به یک این بخش ها را به صورت کامل معرفی نموده ایم.

ورودی

دو لنگه درب ورودی مسجد، ارتفاعی معادل هشت متر و عرضی حدود سه متر (برای هر لنگه درب) دارند. ورودی بازار شمشیرگر ها نیز در کنار این درب ها قرار گرفته اند. درب ورودی به سمت دالانی تشکیل شده از هشت ضلع باز می شود که سقفی زیبا و تزیین شده با کاشی کاری های گل و بته و عبارت زیبای لااله الالله به خط کوفی دارد.

طاق مروارید

در قسمت شمالی مسجد وکیل شهر شیراز، طاق مروارید واقع شده است که از دو گلدسته کاشی کاری شده با ارتفاعی معادل 20 متر و عرض دهنه ای بالغ بر 12 متر تشکیل شده است. پهنای دهنه این طاق با احتساب جرز های کاشی کاری شده در قسمت های چپ و راست طاق، به 20 متر نیز می رسد.

در چهار قسمت طاق مروارید، سه عدد طاق نمای کوچک و یک شاه تویزه به چشم می خورد. یکی از این طاق نما ها، راه ورودی به حیاط مسجد و سه طاق نمای دیگر، جلو رواقی با عرضی معادل 5 متر می باشند.

سقف و جرز های طاق مروارید با کاشی هفت رنگ به صورت طرح های گیاهی و هندی تزیین شده اند. هم چنین ازاره بخش داخل طاق از سنگ مرمر سبک و ازاره قسمت های جرز های دو سمت چپ و راست طاق، از نقوش سنگ گندمک ساخته شده اند.

در قسمتی از طاق مروارید کتیبه ای وجود دارد که نشان گر تاریخ 1243 می باشد. در بخش درونی طاق نیز کتیبه ای به چشم می خورد که آیاتی از قرآن با خط ثلث را در خود جای داده است.

شبستان جنوبی

مسجد وکیل شهر شیراز از دو ایوان و دو شبستان در بخش های جنوبی و شرقی تشکیل شده است. در قسمت جنوبی حیاط مسجد، طاقی دقیقا قرینه با طاق مروارید جای گرفته است که از چهار طاق نما تشکیل می شود.

در قسمت زیر این طاق، ورودی شبستان بزرگ مسجد با ابعادی معادل 75 در 36 دیده می شود. با 5 هزار متر مربع مساحت، در شبستان جنوبی، 48 ستون سنگی به صورت هماهنگ و مارپیچ جای گرفته اند. حجاری انجام شده بر روی ستون ها، شکوه و حلالی تحسین برانگیز به آن ها بخشیده است و در عین حال، مسئولیت نگهداری سقف شبستان وسیع مسجد را بر عهده دارد.

کف شبستان نیز با تخته شنگ هایی کاملا صاف پوشانده شده اند و ازاره آن تا ارتفاعی معادل 1.5 متر از سطح زمین، با سنگ گندمک پوشانده شده است. از دیگر قسمت های جالب شبستان جنوبی مسجد وکیل شهر شیراز می توانیم به منبری تشکیل شده از 14 پله یکسان و از جنس مرمر اشاره کنیم که زیبایی این شبستان را دو چندان کرده است.

بر اساس نقل قول های تاریخی، این سنگ مرمر به دستور کریم خان زند از مراغه خریداری شده است. هم چنین محراب شبستان جنوبی با تزیینات مقرنس کاری و کاشی کاری بازتابی می باشد که هنر معماری دوران زندیه را به رخ هر بازدید کننده ای می کشد.

جرز های چپ و راست محراب با کاشی های هفت رنگ و نقوشی از گل و بوته تزیین شده اند. فاصله ازاره پوشیده از سنگ مرمر محراب نسبت به سطح زمین، معادل یک متر می باشد.

طاق نما های غربی و شرقی

در بخش غربی حیاط، طاق نما هایی به چشم می خورند که بر بخش های جرز مانند و لچکی آن ها کاشی های رنگین کار شده است در قسمت جلو و یا پیشانی طاق نما ها، اسامی خدا دیده می شود. تعداد طاق نما های در این بخش، معادل 11 عدد می باشد که در پیشانی ششمین طاق، بخشی از آیه قرآنی با خط زیبا نسخ حک شده است. در بخش شرقی نیز دقیقا به صورت قرینه با قسمت غربی، 11 طاق نما تعبیه شده است.

شبستان زمستانی

در پشت رواق ضلع شرقی، شبستانی تشکیل شده از چهار دهنه با طولی معادل 25 متر و عرضی برابر 20 متر وجود دارد که با نام شبستان زمستانی شناخته می شود. این شبستان از سقفی آجری تشکیل می شود که بر روی 12 ستون، همانند با ارتفاعی حدود 5 متر قرار دارد. در گنبد های بین تویزه ها تا جایی که از درب ورودی تا محراب امتداد یافته، از تزیینات کاشی کاری و بقیه عرق چین ها از آجر استفاده شده است.

بر سر در ورودی، کتیبه هایی وجود دارند که آیاتی از قرآن کریم با خطوط نسخ و ثلث در زمینه ای به رنگ لاجوردی را در خود جای داده اند.

حیاط کوچک

از دیگر بخش های مسجد وکیل شهر شیراز می توانیم به بخش شمال شرقی حیاط مسجد و حیاطی کوچ به ابعاد 35 متر طول و 20 متر عرض اشاره کنیم که داخل آن حوض سنگی زیبایی به چشم می خورد.

ساعات بازدید و بهای بلیط مسجد وکیل شیراز

ساعات بازدید از مسجد وکیل شیراز از 8 صبح آغاز می شود و تا 8.30 شب ادامه دارد. این مجموعه در روز های تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع)، رحلت پیامبر اکرم (ص)، رحلت امام خمینی (ره) و شهادت امام جعفر صادق تعطیل می باشد. هزینه بازدید از این مسجد برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت است.

در صورتی که اطلاعات بیش تر از مسجد وکیل شیراز دارید، می توانید آن را با سایر کاربران با من بیا به اشتراک بگذارید.

پرسش های متداول

مسجد وکیل شیراز کجا است؟

مسجد وکیل در مجاورت بازار وکیل و در خیابان طالقانی شهر شیراز واقع شده است.

دسترسی به مسجد وکیل شیراز چگونه است؟

نزدیک ترین ایستگاه مترو به مسجد، ایستگاه زندیه و نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس، ایستگاه میدان شهدا می باشد. در صورتی که با خودرو شخصی برای بازدید از مسجد وکیل می روید، باید در خیابان زند به سمت میدان شهرداری حرکت کنید. مراقب باشید وارد زیر گذر زند نشوید و مسیر مستقیم کنار آن را ادامه دهید تا به میدان شهرداری برسید. پس از رسیدن به این میدان، باید به سمت راست بپیچید و وارد خیابان پیروزی شوید.