راه طولانی همدان تا جهانی شدن و رونق گردشگری
گرایش به حفظ آثار و بنا های تاریخی یکی از ضرورت های دنیای امروز محسوب می شود. این روز ها جهانی شدن در حوزه میراث فرهنگی جایگاه ویژه ای دارد و تلاش برای نگهداری داشته ها، تاریخ نیاکان و ثبت آن ها در دفتر زرین یونسکو اولویت بسیاری از کشور ها به شمار می رود و حتی حاضر اند بهای زیادی بدهند تا از این قافله جهانی عقب نمانند.
به گزارش با من بیا، جدا از علاقه انسان معاصر به حفظ آثار طبیعی، تاریخی و فرهنگی، رونق صنعت جذاب گردشگری نیز یکی از بهانه های جهانی شدن آثار تاریخی است به طوری که بسیاری از متخصصان این حوزه معتقد اند ثبت جهانی آثار، گام موثری در جذب گردشگر به ویژه گردشگر خارجی محسوب می شود و ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی بین دو مقوله ثبت جهانی و رونق گردشگری وجود دارد.
جهانی شدن علاوه بر مزایای بسیار که معرفی مطلوب و حفظ فرهنگ از مهم ترین آن ها است شرایطی را نیز می طلبد. در سال های اخیر، ایران قدم های مثبتی در راستای بستر سازی این موضوع برداشته و آثار با ارزشی نیز در دفتر یونسکو به ثبت رسانده است. در این میان همدان اما سال ها است اندیشه جهانی شدن را در سر می پروراند و هنوز هم قدیمی ترین پایتخت مادها نه جهانی شده نه گردشگری در آن جایگاه خود را پیدا کرده است.
خوشبختانه طی چند سال گذشته موضوع جهانی شدن هگمتانه از اهمیت زیادی برخوردار و پرونده «منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان» که به گفته مسئولان نمونه بی نظیری از این گونه پرونده ها است برای ارسال به یونسکو آماده شد. اگرچه این پرونده هنوز تا جهانی شدن فاصله زیادی دارد و تا حک نام همدان بر تارک جهانی راه طولانی باقی مانده اما به نظر می رسد عزمی جزم برای رفع موانع پرونده در استان به وجود آمده است.
بخش مهمی از پرونده ثبت جهانی هگمتانه به مهیا شدن تسهیلات گردشگری اختصاص دارد
اهمیت ثبت جهانی هگمتانه و ارتباط آن با صنعت گردشگری بهانه ای شد تا پای صحبت های مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان بنشینیم. علی مالمیر در این رابطه به خبرنگار با من بیا، گفت: بخش مهمی از پرونده ثبت جهانی «منظر تاریخی، شهری هگمتانه تا همدان» به مهیا شدن تسهیلات گردشگری در عرصه اختصاص دارد و در این قسمت شرایط و جزئیات سفر برای گردشگر خارجی، ظرفیت حمل و نقل، ظرفیت اقامت، مسیر های گردشگری و اطلاعات مورد نیاز مشخص می شود.
وی ادامه داد: بر این اساس در عرصه باید تعریف مسیر های گردشگری، تهیه تابلو های معرفی حداقل به دو زبان، آماده سازی و روشن کردن مسیر ها و ایجاد تسهیلات مورد نیاز به عنوان زیر ساخت‌های لازم پیشبینی شود که این موارد به طور تخصصی به حوزه گردشگری برمی گردد.
مالمیر اضافه کرد: وقتی مقدمات ثبت جهانی این عرصه انجام می شود به این معنی است که ارزش هایی در آن نهفته که قرار است با ثبت در فهرست آثار جهانی معرفی شود، از طرفی این موضوع مورد توجه گردشگرانی قرار دارد که با برنامه ریزی سفر می کنند و می تواند به حضور آن ها در همدان کمک کند.
بیش از ۲۰۰ اثر واجد ارزش در پرونده ثبت جهانی قرار دارد
وی با اشاره به این که در این پرونده بیش از ۲۰۰ اثر واجد ارزش قرار دارد، تصریح کرد: بعضی اقدامات باید قبل از حضور ارزیابان یونسکو انجام و موانع رفع شود، برای برخی از کار ها نیز باید برنامه داشته باشیم تا پس از حضور ارزیابان انجام شود و تمام این اقدامات الزام ثبت جهانی است.
این مقام مسئول در ادامه بیان کرد: خروجی اقدامات فوق، ساماندهی عرصه است که باید با مدیریت منسجم و هم افزایی بین ذی مدخلان انجام شود تا بتوانیم به یونسکو اثبات کنیم برای این مجموعه ارزشمند برنامه و ساختار مدیریت داریم.
مالمیر با بیان این که پس از ساماندهی جداره پیاده راه ها و رفع نابسامانی ها، این مجموعه منحصر به فرد رخ خود را نشان می دهد، افزود: به جرات می توان گفت این محدوده یکی از جذاب ترین قسمت ها برای گردشگران خواهد بود و می تواند به مرکز حضور توریست تبدیل شود.
مجموعه “ثبت جهانی هگمتانه تا همدان” می تواند به مقصد گردشگری تبدیل شود
به گفته مدیر کل میراث فرهنگی استان همدان اقدامات مقدماتی فوق، فارغ از موضوع ثبت جهانی می تواند این مجموعه را جذاب و به مقصد گردشگری تبدیل کند.
وی درباره ارائه خدمات در اماکن گردشگری و به ویژه مجموعه مورد بحث، شرح داد: همیشه ارتباطی بین عرضه کننده و گیرنده خدمت وجود دارد، زمانی عرضه کننده خدماتی ارائه می دهد که باعث جذب گیرنده می‌شود و زمانی افراد کارآفرین و خلاق به دنبال پاسخگویی به نیاز های گیرنده خدمت هستند و این دو بر هم اثر متقابل دارد.
مالمیر ادامه داد: زمانی که حضور گردشگر در مکانی افزایش یابد خود به خود علاقمندی مالکین بنا ها و سرمایه گذار ها برای سرمایه گذاری افزایش پیدا می کند.
نوید احیای کاروانسرا ها در همدان
وی افزود: در چند ماه اخیر طرح احیاء دو کاروانسرای روحی و غفاری در بازار به اداره میراث فرهنگی ارائه شد که نوید احیای این کاروانسرا ها در همدان است، هم چنین این اتفاق نشان می دهد زنده شدن بنا های قدیمی و از جمله کاروانسرا ها آرام آرام در حال شکل گیری است.
به عقیده مالمیر وقتی بنا های موجود در عرصه، ساماندهی و حضور گردشگر در منطقه اتفاق بیفتد مالکین علاقمند می شوند به جای استفاده انبار از یک مجموعه تاریخی به کاربری متناسب روی آورند، بنابراین تبدیل شدن این محدوده به مجموعه ای که رفت و آمد گردشگر در آن رخ دهد سبب ایجاد انگیزه برای مالکین و احیا بنا های تاریخی شده و این اتفاق در آینده‌ای نه چندان دور محقق خواهد شد.
مشاغل مزاحم شهری ناهمخوان با بافت تاریخی باید از عرصه خارج شود
مدیر کل میراث فرهنگی استان همدان در ادامه گریزی هم به وضعیت خیابان اکباتان زد و گفت: جداره های این خیابان مشابه سایر قسمت های عرصه باید سر و سامان بگیرد و وضعیت بازار آهن فروشان نیز مشخص شود، قسمت‌های صنعتی و مشاغل مزاحم شهری که با بافت تاریخی همخوانی ندارد نیز باید از عرصه خارج شود.
وی تصریح کرد: ساماندهی هگمتانه، کاروانسرا ها و بنا های تاریخی و راه اندازی موزه منطقه ای غرب کشور باعث می شود خیابان اکباتان زنده شود، هم چنین معتقدیم این خیابان بیش از دیگر خیابان های منتهی به میدان مرکزی شهر ظرفیت گردشگری دارد.
لزوم غنی سازی مجموعه هگمتانه
مالمیر در بخش دیگری از صحبت‌هایش غنی‌سازی اماکن تاریخی و گردشگری را اصل مهمی دانست و گفت: غنی سازی به ویژه در هگمتانه باید مورد توجه قرار گیرد تا مکث گردشگر را در مجموعه شاهد باشیم، احیای برج و بارو ها، ساخت موزه منطقه ای غرب کشور و ایجاد محور فرهنگی توسط شهرداری از جمله اقداماتی است که در این راستا انجام می شود.
وی اضافه کرد: احیای رود دره ها و زنده شدن رود الوسجرد در کنار هگمتانه می تواند این اثر ارزشمند را به یک جذابیت خاص برای گردشگر تبدیل کند، علاوه بر این از آن جا که قسمت اصلی بافت تاریخی در این محدوده است می تواند گردشگران زیادی را جذب کند.
مالکان بنا های تاریخی با میراث فرهنگی همکاری کنند
مدیر کل میراث فرهنگی استان همدان هم چنین بر همکاری و مشارکت مالکان، کسبه و اصناف با این اداره کل تاکید کرد و گفت: اگر این اتفاق بیفتد اقدامات بسیار خوبی رخ می دهد که دستاورد آن جذب گردشگر، توسعه اقتصادی و درآمد بیش تر برای آن ها است.
در پایان لازم است اشاره شود اهمیت ثبت جهانی قدمت چند هزار ساله همدان و ارتباط آن با صنعت مغفول گردشگری در استان موضوعی است که ناگفته پیدا است اما مسائلی مانند شرایط سخت کشاورزی، حال ناخوش سفره های زیر زمینی و افزایش هر روزه خشکسالی دلایل بسیار قوی و منطقی برای حمایت ویژه از این صنعت هستند.
گزافه نیست اگر بگوییم همدان ظرفیت های بسیاری در حوزه گردشگری دارد و تاریخ بلند و طبیعت بی نظیرش می تواند بستر درآمد پایدار را در استان فراهم کند اما متاسفانه این نگرش هنوز در پایتخت تاریخ و تمدن ایران شکل نگرفته و گردشگری هنوز هم در حاشیه قرار دارد که امید است با قرار گرفتن آثار کهن شهر همدان در فهرست جهانی، راهی روشن پیش روی گردشگری استان باز شود.
منبع: ایسنا
