موزه بانک ملی ایران؛ مجموعه ای از اسکناس های تاریخی

در صورتی که علاقه زیادی به آثار تاریخی و موزه ها دارید، پیشنهاد می دهیم سری به موزه بانک ملی ایران که در خیابان فردوسی شهر تهران واقع شده است، بزنید.

موزه ای جذاب و دیدنی که یکی از جاذبه های گردشگری پایتخت به شمار می آیند و مجموعه کاملی از هدایای تاریخی بانک، وسایل دفتری دستگاه چاپ اسکناس، تمبر، عکس های قدیمی، سکه و اسکناس های تاریخی و… را برای نمایش در خود جای داده است.

موزه بانک ملی، از جمله موزه های منحصر به فرد به شمار می آید که کلکسیونی از آثار تاریخی دیدنی را ب نمایش درآورده است و از سال های پیش مصادف با 20 آذر ماه سال 1379، توانسته است با شماره ثبت 2930، خود را در فهرست آثار ملی ایران جای دهد.

تماشای دیدنی های تاریخی و قدیمی در این موزه حال و هوای جالبی دارد که با من بیا تصمیم دارد در این مطلب با معرفی و بررسی موزه بانک ملی ایران، شما را جهت بازدید از آن ترغیب کند.

چطور به موزه بانک ملی ایران برویم؟

موزه بانک ملی ایران، در میدان امام خمینی (ره)، خیابان فردوسی، رو به روی سفارت آلمان واقع شده است. در صورتی که بتوانید سفارت آلمان را در خیابان فردوسی پیدا کنید، می توانید به آن سمت خیابان رفته و وارد موزه بانک ملی ایران شوید.

گشت و گذاری در موزه بانک ملی ایران

پایین تر از میدان پر هیاهوی فردوسی، پای پله هایی که درب های چوبی انتهایی آن، از چند دهه پیش به یادگار مانده است، دو شیر مسی رنگ به سوی خیابان روی برگردانده اند و به تماشای رفت و آمد خودرو ها و رهگذر ها نشسته اند. شیر های سنگی که در مقابل ساختمان موزه بانک ملی به چشم می خورند، نمادی از نگهبانی ایمن از دارایی های سپرده گذاران در این بانک محسوب می شوند. زنجیر های قطوری که مقابل درب، میان دو شیر سنگی بر روی سکو ها نصب گردیده است، یکی از نشانه های حفاظت از اموال مشتری های بانک شمرده می شده است.

دقیقا پشت سر شیر های سنگی، بنایی پر هیبت و عظیم دیده می شود که با داشتن فرو رفتگی ها و برآمدگی های جذاب در لبه بام خود، هر بیننده ای را به یاد قلعه های مستحکم می اندازد. علی الخصوص که حکاکی مردان کمان به دوش و نیزه به دست، بخشی از ظاهر ساختمان را تشکیل داده اند. علاوه بر این، گل های هشت پر سنگی، دور تا دور لبه بام و پایین پای ساختمان را در خود غرق کرده اند.

پس از گذشتن از درب چرخان ورودی موزه بانک ملی ایران، سالن پیش روی شما، با داشتن سقف بلند و نور خیره کننده ای، منجر به حیرت زدگی تان خواهد شد. ویترین های شیشه ای موزه بانک ملی تا انتهای سالن شمالی پیش روی کرده اند.

اسنادی که پشت ویترین ها خود نمایی می کنند، داستانی از پیشنهاد تاسیس بانک ملی را در 130 سال گذشته به نمایش گذاشته اند. این اسناد در خود خصوصیات صرافی ها و تجارت خانه های پیش از تاسیس بانک را نشان داده و از راز و رمز هر کدام پرده برداری کرده است.

به همین دلیل مشخص می شود که صراف ها خیلی بیش تر از دیگر افراد با تعیین، صحت وزن و عیار سکه ها و هم چنین مبادله پول در بین شهر های داخلی و خارجی نقش داشته اند. به گونه ای که می توان گفت بانکداری مدرن، دنباله رو این حرفه به شمار می آید.

تاسیس موزه بانک ملی ایران شهر تهران، با هدف نمایش تاریخچه بانک و روند تحول بانکداری در 100 سال گذشته به حساب می آید که می توان از آن به عنوان یک ایده موثر و نوین یاد کرد. این موزه نشان دهنده نقش پر رنگ و برجسته بانک ملی ایران در بین دیگر بانک ها و موسسات مالی داخلی و خارجی می باشد. در 20 آذر ماه سال 1379 بود که موزه بانک ملی ایران با شماره ثبت 2930 در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید.

گذشته ای از موزه بانک ملی ایران

در17 شهریور ماه سال 1307 هجری شمسی، بانک ملی ایران تاسیس شد و در 20 شهریور ماه همان سال بود که با بر پا شدن مراسمی رسمی، افتتاح گردید. پس از گذشت 5 سال از تاسیس و راه اندازی بانک ملی، معماری آلمانی را از میان معماران مشهور همان دوران، به منظور ساخت بانک ملی انتخاب کردند.

«هانریش» در سال 1312، طرحی اولیه از ساخت بنا را به سرانجام رسانید و در مدت زمانی سه ساله، طرح او به طور کامل پیاده سازی شد و ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی در سال 1315 به مسئولان تحویل داده شد.

در سال 1318 هجری شمسی بود که بانک ملی ایران، نوعی حساب را به مردم ایران معرفی نمود که به صندوق پس انداز ملی شهرت پیدا کرد. افتتاح این حساب با استقبال زیادی از افراد موجه شد و به این ترتیب، ساختمان شعبه مرکزی آن با نام ساختمان صندوق پس انداز ملی، در میان مردم بر سر زبان ها افتاد.

این ساختمان تا سال 1333 هجری شمسی، به عنوان تالار معاملات و ادارات مرکزی بانک به شمار می آمد تا این که یک بنای جدید در مجاورت آن به عنوان شعبه و ادارات مرکزی بانک به اتمام رسید و در نهایت مورد بهره برداری قرار گرفت.

ساختمان صندوق پس انداز در مهر ماه سال 1379 هجری شمسی با شماره 2030 در میراث فرهنگی ایران به ثبت رسید و بر اساس مصوبه شماره 2176 سال 1394 هجری شمسی، هیئت مدیره، بانک ملی ابران در جهت تاسیس موزه بانک در نظر گرفته شد. در نهایت با حمایت مدیر عامل بانک در تاریخ 21 تیر ماه سال 1396 هجری شمسی، پس از این که عملیات بازسازی و مرمت به اتمام رسید، مورد بهره برداری قرار گرفت.

معماری ساختمان موزه بانک ملی ایران؛ تلفیقی از ایران باستان و اروپا

 ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی اولین تلاش برای تلفیق کردن معماری باستانی ایران و معماری اروپا به شمار می آید و یکی از شاخص ترین نمونه های در نوع خود محسوب می شود. مجسمه های شیر که در ورودی ساختمان واقع شده اند، ساخته دست غلامرضا رحیم زاده ارژنگ، مجسمه سازی ایرانی می باشند.

مدت زمان ساخت و ساز بنای ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی ایران، به واسطه هانریش، معمار آلمانی تبار، در سال 1312 هجری شمسی شروع شد و در نهایت، سال 1318 هجری شمسی، مورد بهره برداری قرار گرفت. بنای اولیه این ساختمان شبیه به حروف T الفبای انگلیسی بود که باز گذشت زمان، دو بازو به انتهای شمالی و جنوبی ساختمان اضافه شد.

ساختمان دو طبقه ای موزه، نمای منحصر به فرد داشه و ویژگی های بارز و مشهود از معماری هخامنشی در آن به چشم می خورد. ضمن این که ورودی اصلی بنا، نسبت به کل نما، حجمی بیرون زده و کمی بلند تر دارد. جنس نمای ساختمان از متریال سنگ اجرا شده است و ازاره های سنگی بدون هیچ هماهنگی رنگی، آن را در خود فرو برده اند. علاوه بر این، ازاره های مرمری در بخش ورودی، نزدیک به دو متر ارتفاع دارند.

در بخش ورودی بنا، چهار ستون بزرگ و عظیم سنگی که سر ستون های گاو شاخدار به روی آن ها دیده می شود، از سر ستون های تخت جمشید و کاخ شوش الهام گرفته شده اند. ضمن این که، تالار اصلی با سقف بلند و همین طور نورگیر های عمودی دیوار ها، فضای ساختمان های باروک اروپا را تداعی می کند.

شیار ها و باریکه های روی ستون های نما، چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کنند. محلی که نشان فروهر به بلندای پنج متر با دو نوار از گل های زیبای هخامنشی تزیین شده است. مقداری پایین تر، دو سرباز هخامنشی رو به روی یکدیگر دیده می شوند که به عنوان نمادی از نگهبانی کردن مردان از مال و دارایی های مردم مورد استفاده قرار گرفته اند.

در موزه بانک ملی ایران چه آثاری به نمایش درآمده اند؟

ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی که امروزه با کاربری موزه مورد استفاده قرار می گیرد، از ابتدا تاسیس بانک ملی در شعبه های آن، هر آن چیزی که به کار رفته یا به مجموعه هدیه شده اند، در فضای موزه به نمایش گذاشته شده اند.

سالن میانی موزه سقف بلندی داشته و نورگیر هایی که اشعه آفتاب را به داخل بنا دعوت می کنند، محلی ایده آل برای تهیه عکس های یادگاری توسط گردشگران و بازدید کنندگان در طی سفر به تهران به شمار می آید. ثبت تصاویری به یاد ماندنی در کنار ویترین ها و اشیای گران قیمت داخل آن ها، خاطرات بازدید از موزه بانک ملی ایران را ماندگار در خواهد کرد.

در موزه بانک ملی ایران، سکه های قدیمی ایران از دوران هحامنشیان تا دوران معاصر، دستگاه های مورد استفاده در بانک و سند های مربوطه، اشیای اهدایی به بانک از سوی موسسات مختلف ایرانی و خارجی، تابلو های نقاشی دوره قاجار و نقاشی چهره مدیران کل سابق بانک، نمونه هایی از آثار چاپی چاپخانه بانک ملی ایران و… از آثار موجود در این موزه به حساب می آیند.

اسکناس

بخش اسکناس های موزه بانک ملی ایران، یکی از جذاب ترین بخش های این موزه به شمار می آید. در این بخش اسکناس های نمونه (شماره صفر) به نمایش درآمده اند. بانک ملی ایران در سال 1311، چاپ انحصاری اسکناس را در دست گرفت. به طور تقریبی دو سال پیش از این بانک ملی توانسته بود امتیاز حق نشر اسکناس از سوی دولت ایراد را با پرداخت خراز لیره انگلیسی از بانک شاهنشاهی خریداری کند.

با این که با گذشت زمان، بانک مرکزی، مسئولیت چاپ اسکناس کشور را بر عهده گرفت، اما یادگار روز هایی که بانک ملی چاپ اسکناس را انجام می داد، در بالای اسکناس های ویترین دیده می شود و نشانه بانک ملی ایران بر روی اسکناس های درشت آن زمان درج شده است.

برخی از اسکناس ها حتی نمای بیرونی ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی را به همراه داشته اند و امروزه نمونه هایی از آن ها میان اشیای موزه دیده می شود. در کنار این اسکناس ها، نمونه هایی از اسکناس های بانک شاهنشاهی رایج در دوره قاجار نیز وجود دارد. یک تومانی قرمز – قهوه ای، اسکناس 10 تومانی به رنگ آبی و زرد و دو تومانی سبز رنگی که در نوار بالایی خود جمله «فقط در تهران ادا خواهد شد» را دارد، از اسکناس های دیدنی این بخش به شمار می آیند.

آلبوم نمونه اسکناس های دوره پهلوی اول، اسکناس هایی را که روی برگه های مقوایی آلبوم به نمایش گذاشته اند که در نگاه اول، کوچک تر از اسکناس های معمولی دیده می شوند. اما قرار گیری اسکناس ها در ویترین شیشه ای این اجازه را نمی دهد تا بتوان اندازه دقیق هر کدام را مورد بررسی قرار داد. در هر صورت می توان تخمین زد که اندازه آن ها کمی از کف دست بزرگ تر می باشد.

ماشین تایپ

پشت شیشه ویترین های موزه، دستگاهی به نمایش گذاشته شده است که نسبت به ماشین حساب های فعلی، حجیم تر بوده و وزن بیش تری دارند. شبیه به ماشین های تایپ که مدام به ته خط می رسیدند و باید قسمت بالایی دستگاه را به اول خط بعد، هل می دادند.

به غیر از شماره های صفر تا 9 و عمل های اصلی چون جمع، تفریق و ضرب و تقسیم که در میان تمامی ماشین حساب های موزه مشترک می باشند، دکمه های دیگری با استفاده از علائم و پیکان ها مشخص شده اند. تاریخ استفاده از ماشین حساب های عظیم الجثه، در مقایسه با ماشین حساب های امروزی، به دهه 20 و 40 باز می گردد.

ترازو

ترازو های ریز و درشتی در موزه بانک ملی ایران به عنوان نمونه پشت ویترین ها جای گرفته اند. بازدید کننده ها در کنار ترازو بلند قامتی که در انتهای سالن قرار دارد، می ایستند و ردیف وزنه های یک کیلو گرمی تا یک گرمی را در کنار ترازو مشاهده می کنند.

ترازو های کوچکی که در محفظه های شیشه ای به نمایش درآمده اند و به منظور اندازه گیری وزن جواهر و یا سنگ های قیمتی مورد استفاده قرار می گرفته اند. کاسه کوچک یکی از ترازو ها به اندازه یک نیمه گردو می باشد که در جهت اندازه گیری مروارید کاربرد داشته است.

دفترچه حساب

از دیگر دیدنی های جذاب موزه بانک ملی ایران، نمونه های اولیه دفترچه های حساب پس انداز بانک می باشد. جدول هر صفحه از عنوان هایی هم چون تاریخ، مبلغ رقومی، داین، مدیون و مبلغ تحریری تشکیل شده است. قدمت این دفترچه ها به 88 سال پیش باز می گردد و عدد درج شده زیر عنوان تاریخ، به روز هفدهم شهریور سال 1308 مربوط می شود.

مشتری در آن روز مبلغ 150 قران در بانک سپرده گذاری کرده و در محل درج امضا خطوطی نسبتا محو از او به یادگار مانده است. بانک ملی در آن روز ها با درج اطلاعاتی در دفترچه حساب، مشتری ها را از حقوق و مسئولیتی که بر عهده داشتند، آگاه می نمود. هشدار هایی که به مشتری محافظت از کتابچه را گوشزد می کند و ارائه دهنده آن، صاحب مطلق شناخته می شود.

ذکر این نکات در نبود سیستم الکترونیک شناسایی مشتری، منطقی به نظر می رسید. البته بانک در بخشی هم یاد آور شده است که حق رسیدگی و تحقیقات را برای خود محفوظ می داند.

دسته چک

نمونه هایی از دسته چک های بانک ملی در موزه وجود دارند. این نمونه ها نشان می دهند در دهه 20، قطع بزرگی برای دسته چک ها در نظر می گرفته اند تاریخ این چک ها به حدود سال 1310 مرتبط می شود. در کنار آن ها اساسنامه بانک ملی و سر رسیدی دیده می شود که بانک در سال 1319 چاپ کرده است.

شمش طلا و صندوقچه طلا

شمش های نیم و یک کیلو گرمی طلا، بخشی از محفظه های شیشه ای موزه را از آن خود کرده اند. جدال تن به تن یک پهلوان با شیری روی آن به چشم می خورد که به روی پا های عقبی خود ایستاده است.

صندوقچه طلا از دیگر اشیای نفیس موزه بانک ملی ایران به حساب می آید که ساخت کارخانه استفانو جانسون در شهر میلان ایتالیا بوده است. این اثر هنری زرین از 12 کیلو گرم وزن و 747 گرم طلای خالص تشکیل شده است و در مجموع با اتصال پیدا کردن 802 قطعه مختلف، به دست آمده است.

این جعبه، چهار پایه به شکل شیر دارد که به طریق ریخته گری ساخته شده اند. دسته های این صندوق از روی یکی از شمشیر های دوره هخامنشی به نام آکانیکه کپی برداری شده است که سربازان گارد جاویدان آن را مورد استفاده قرار می دادند.

فرم بانک کارگشایی

افرادی که در دهه 30 و 40، امکان داشتن دسته چک را نداشتند، ضمانت باز پرداخت وام، کار دشواری به حساب می آمد. به همین دلیل، بانک کارگشایی مانند ناجی به میدان می آمد و با پذیرش و قیمت گذاری اثاثیه و جواهرات، در ازای آن ها به مشتریان خود وام پرداخت می کرد.

نمونه فرمی که نشان دهنده روال کاری بانک کارگشایی می باشد، در ویترین بخش شمالی ساختمان موزه بانک ملی ایران به نمایش گذاشته شده است. جدول بزرگی بخش عمده فرم را تشکیل می دهد که مشخص می کند، چه اشیایی به عنوان گرو پذیرفته می شوند. اما تمامی مندرجات فرم در همین قسمت درج نمی شدند.

در فرم بانک کارگشایی بخشی به ورود و خروج اشیاء گرویی اختصاص یافته بود. مبلغ وام «حق الحفاضه» و «بیمه» در بخش انتهایی این فرم مشخص شده و پس از اتمام پیدا کردن کار، از فرم جدا می شد. در نمونه ای که موزه از آن نگهداری می کند، یک مشتری گوشواره های ملیله اش را با تزیینات یاقوت به گرو بانک گذاشته است.

اما به ظاهر، مبلغ بیش تری را نیاز داشته و در ردیف دوم، نام النگو های بادامی نیز نوشته شده است. او با گرو گذاشتن 13 گرم جواهر، 500 ریال وام دریافت کرده و باید در مدت زمان 14 ماه، برای باز پرداخت آن اقدام می کرده است.

ماکت ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی

بر روی یک پایه سبز رنگ، ماکت ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی نصب شده است. دیواره ها و سقف طلایی ماکت زیر نور برق می زنند و مالاکیت و لاجورد پایه، خود نمایی می کنند.

در سال 1315 در لندن ساخت این ماکت به اتمام رسیده است و این استناد به نوشته های درج شده در کنار ماکت می باشد.

سکه

بخش ابتدایی سالن شمالی موزه بانک ملی ایران، برای نمایش سکه های دوران مختلف ایران در نظر گرفته شده است. قسمت زیرین ویترین های زاویه دار، سکه های کوچک و بزرگی به نمایش گذاشته اند که به منظور تماشای نقوش روی هر کدام، نیاز ب ه چشم مسلح می باشد.

از این رو، ذره بینی بر روی شیشه ویترین کار گذاشته اند تا بازدید کنندگان و گردشگران به دلخواه خود آن را بر روی سکه ها حرکت دهند و نقش سکه ها را در حالت درشت مشاهده کنند.

سکه ها از ویترین اولیه تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده و مدام سایز و ابعاد آن ها تغییر کرده است. در برخی از موارد، امکانات ضرب سکه به قدری ابتدایی و محدود بوده است که حتی نتوانسته اند، یک سکه را متقارن تولید کنند.

با این حال، ریزه کاری های هر سکه، می تواند توجهات را به خود جلب کند. سکه های دوره قاجار، پادشاهان قجری را با کلاه و سیبیلی کشیده به تصویر کشیده لند. ساسانی ها نیم رخی ریش دار از پادشاه خود را به روی سکه، به تصویر درآورده اند. جزییات لباس و حتی گوشواره پادشاه تاج دار بر روی سکه ها نیز قابل مشاهده می باشد.

طرح سکه های کوچکی که به سختی به اندازه نخود می شوند، چندان واضح نیستند و با دقت زیاد می توان نقش مردانی با ریش و سربند را بر روی آن ها مشاهده نمود. بر روی برخی دیگر از سکه ها، مردان زره پوشی نقش بسته اند که نیم رخ زیبا و مو های فرخورده هر کدام ظاهر سکه ها را جذاب تر کرده اند.

قیچی

برق طلایی و خیره کننده قیچی مراسم افتتاحیه ساختمان صندوق پس انداز بانک ملی، شما را به خود مجذوب خواهد کرد. شرکت سینگر ساخت این قیچی طلایی را بر عهده داشته است.

حال این قیچی در نزدیکی کمربند طلایی به نمایش گذاشته شده است که با تکنیک ملیله کاریتزیین شده است.

جام سنگاب

در انتهای سالن میانی موزه بانک ملی ایران، جام بزرگی با نام سنگاب قرار گرفته است که ارتفاع زیادی دارد.

بر لبه های این جام بلند مرتبه مصرع هایی از شعر به چشم می خورد و 12 پرده از زندگی حضرت یوسف بر روی آن قلم زنی شده است.

نقاشی

در راهرو پشتی جام سنگاب با دیوار هایی پوشیده شده از تابلو های نقاشی موجه می شوید. شمایل شاهزاده های قجر، نقش گل و پرنده و تصویر لطفعلی خان زند در شکارگاه جزو تصاویری به شمار می آیند که در میان این تابلو ها می توان مشاهده نمود.

تابلو شاهزاده قاجاری و طاووس از دیگر نقاشی های این بخش از موزه محسوب می شوند که در دوره قاجار و به کمک رنگ و روغن و با استفاده از تکنین طلا کاری به اجرا درآمده است.

تمبر

برای مشاهده ویترین های مملو از نشان و تمبر های چاپ شده در سالگرد های مختلف تاسیس بانک ملی، می توانید به قسمت شمالی ساختمان موزه مراجعه کنید.

در این بخش آلبوم سکه ها و نشان های طلایی نیز به نمایش درآمده اند که به مناسبت سال های تاسیس بانک ملی تولید و ضرب شده اند.

ظروف و اشیا

در بخش جنوبی ساختمان موزه بانک ملی ایران، نمایش ظروف و هدایا صورت گرفته است که به مناسبت سال های تاسیس بانک ملی به آن هدیه شده اند. در بخش های مجزا و جداگانه ای که به منظور نمایش این هدایا در نظر گرفته شده است، می توان ساعت های برنزی، سربی و یا مرمری را مشاهده نمود که عقربه هایشان بر روی ساعتی در سال های دور توقف کرده اند.

در سایه پرده های آویخته و کم رنگ این بخش از موزه بانک ملی ایران تهران، گلدان های قلم زنی ایستاده ای به چشم می خورند که هدیه شده از بانک بازرگانی به بانک ملی بوده اند.

اما باقی اشیا مانند ظروف نقاشی لعابی، گلدان های مینا، شمعدان های برنز و کریستال، سینی های نقره، قدح های چینی و نشان طلا و نقره با نقش تاسیس سالگرد تاسیس بانک ملی، از سوی کشور هایی هم چون فرانسه، ژاپن، چین، آمریکا و آلمان اهدا شده بودند.

شرایط بازدید از موزه بانک ملی ایران تهران به چه صورت است؟

در روز های شنبه تا چهارشنبه از ساعت 11 صبح لغایت 4 بعد از ظهر، امکان بازدید از موزه بانک ملی ایران وجود دارد.

موزه محیط آرام و مناسبی دارد و چیدمان ویترین ها در فاصله های خوبی صورت گرفته است و بیننده چندان سردرگم نخواهد شد.

راهنما در موزه حضور دارد. اما تا بازدید کننده مراجعه نکند، توضیحی ارائه نمی شود.

موزه بانک ملی، نیازی به پرداخت ورودی ندارد.

برای این که بتوانید خاطرات یا اطلاعات خود را از موزه بانک ملی ایران شهر تهران با دیگر کاربران با من بیا به اشتراک بگذارید، می توانید از طریق انتهای این مطلب اقدام نمایید.

پرسش های متداول

موزه بانک ملی ایران کجا است؟

موزه بانک ملی ایران در خیابان فردوسی شهر تهران و رو به روی سفارت آلمان واقع شده است.

آیا موزه بانک ملی ایران به ثبت ملی رسیده است؟

بله. این موزه در تاریخ 20 آذر ماه سال 1379 با شماره ثبت 2930 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مهم ترین ویژگی معماری موزه بانک ملی ایران چیست؟

تلفیق معماری باستانی ایران و معماری اروپا

در موزه بانک ملی ایران کدام اشیا به نمایش گذاشته شده اند؟

سکه های قدیمی ایران، دستگاه های موزد استفاده در بانک و سند های مربوطه، اشیای هدیه شده، تابلو های نقاشی، نمونه هایی از آثار چاپی چاپخانه بانک ملی ایران و… .