باغ جهان نما شیراز

شهر زیبای شیراز، شهر موزه ها و باغ ها، شهر قدم زدن در باغ حافظیه و تماشای درختان کهنسال سعدیه، شهر زیبایی های عطر بهار نارنج! شهری که سالانه گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را میزبانی می کند!

زیبایی های شهر شیراز به قدری متنوع و زیبا و چشم نواز هستند که شاید در یک سفر چند روزه به این شهر، امکان بازدید از تمامی آن ها وجود نداشته باشد و نیاز به یک برنامه ریزی دقیق داشته باشید. اگر علاقه زیادی به باغ ها و سرسبزی های بی انتها دارید، حتما مدت زمانی را برای بازدید از باغ جهان نما شیراز اختصاص دهید.

این باغ بهشت کوچک زمینی این شهر به حساب می آید که شکوه و زیبایی آن جلوه ای دیگر از باغ های سرسبز و پل گل شیراز را برای بازدید کنندگان به نمایش می گذارد. برای این که بیش تر با این باغ زیبا آشنا شوید، با من بیا در ادامه معرفی و بررسی آن پرداخته است. با ما همراه باشید.

معرفی باغ جهان نما

شیراز شهر تمدن و ادب فارسی باغ های معروف و بوستان های شناخته شده ای را در دل خود جای داده است. به همین دلیل ممکن است در برنامه سفر به شیراز خود، صرفا به دیدن یک یا دو باغ معروف بسنده کنید و تصورتان این باشد که تمامی آن ها به یکدیگر شباهت دارند.

اما در واقع هر کدام از این اماکن ویژگی ها و زیبایی های مختص به خود را برای بازدید کنندگان به رخ می کشند و به هیچ عنوان با یکدیگر قابل مقایسه نیستند. باغ جهان نما نیز مانند سه باغ معروف دیگر شهر شیراز شکوه و جلال خاص خود را دارد و به عنوان یکی از مشهور ترین دیدنی های این شهر، در میان گردشگران شناخته می شود.

باغ جهان نما مانند سایر باغ های ایرانی، نشان دهنده رابطه تنگاتنگ میان بستر فرهنگی و طبیعی می باشد و نشانه ای از سازگار و هم سو کردن نیاز های انسان و طبیعت است. باغ ایرانی نشان دهنده توان ناپیدا محیط و طبیعت و چگونگی استفاده از آن بوده است. خالق باغ با اتکا به دانش تجربی خود، فضایی را ایجاد کرده است که در نهایت منجر به بقا و پویایی بستر طبیعی گردیده است.

این باغ با داشتن مساحتی بالغ بر 2.8 هکتار، 3500 متر مربع فضای سبز را در خود جای داده است. بیش ترین فضای سبز باغ جهان نما به درخت های تنومند و کهن سرو و نارنج، شمشاد سبز، رز هفت رنگ، بنفشه، اطلسی و گل های داوودی اختصاص داده شده اند.

باغ جهان نما شیراز کجا است؟

باغ جهان نما از باغ های تاریخی و دیدنی های گردشگری شهر شیراز به شمار می آید که در شمال شرقی شهر شیراز، ضلع شرقی خیابان حافظ یا همان دروازه قرآن، بالا تر از میدان حافظیه واقع شده است.

برای دسترسی به این باغ زیبا، می توانید از وسایل حمل و نقل عمومی و یا خودرو شخصی استفاده نمایید. در صورتی که یکی از اتوبوس های خطوط 76 (پایانه ولیعصر – رکن آباد) و یا خطوط 73 (میدان کلبه – میدان ارم) را سوار شوید، می توانید در ایستگاه چهارراه حافظیه پیاده شوید و باقی مسیر را که حدود 500 متر می باشد، پیاده پشت سر بگذارید.

در صورتی که تصمیم دارید با تاکسی به سمت باغ جهان نما حرکت کنید، باید هر کجای شهر که هستید، خود را به چهار راه حافظیه برسانید و از آن جا با پیاده روی به این باغ بروید. نزدیک ترین ایستگاه مترو به این باغ، فاصله زیادی داشته و پیشنهاد می دهیم حتما از سایر راه های گفته شده استفاده نمایید.

بررسی تاریخچه باغ جهان نما شهر شیراز

باغ جهان نما شیراز در زمان حکومت آل مظفر و آل اینجو بسیار سرسبز و آباد بوده است. این باغ مانند باغ ارم، باغ دلگشا و باغ تخت قراچه که به عنوان باغ های مشهور شهر شیراز شناخته می شوند، پیش از حمله تیمور گورکانی در نهایت آبادی و سرسبزی بوده است. ابن عربشاه مورخ دوره تیمور در عجایب المقدور این باغ را «زینت الدنیا» نام نهاده است.

در مدت زمانی که تیمور گورکانی در شهر شیراز اقامت داشت، باغ جهان نما توجه او را جلب نمود. به طوری که باغی شبیه به آن را در اطراف سمرقند که زادگاه تیمور بوده است، احداث کرده و آن را «جهان نما» نام گذاری کرد.

این باغ در دوره حکومت صفویان نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. این مسئله را می توان در سفر نامه شاردن، جواهر فروش و جهانگرد فرانسوی که به آن اشاره کرده است، فهمید. اما پس از انقراض سلسله صفویه که نا امنی کشور را در خود می بلعد، این باغ تقریبا به یک ویرانه تبدیل می شود.

شاردن که در دوره حکومت صفویان به شهر شیراز سفر کرده بود، این چنین می نویسد:

«دروازه شهر (دروازه قرآن) به خیابان بسیار زیبایی منتهی می شود که دراز و باریک است. در دو طرف این خیابان باغ هایی است که جبهه آن ها در سمت خیابان دویست پا و هر یک دارای سردر و مدخل با شکوهی هستند با نیم گنبدی و بر فراز هر سردر یک کلاه فرنگی ساخته اند. درب های باغ از دو سوی مقابل هم قرار گرفته و قرینه بودن آن ها وضع جالبی به وجود آورده است. در وسط این خیابان، حوض مربع شکلی است که پهنای این حوض به اندازه خیابان است و برای این که بتوان از دو طرف آن گذشت، سردر باغ های دو سو به اندازه سی پا عقب نشسته است.»

از نوشته های شاردن که از روزگاران گذشته به جا مانده است، می توان به این نتیجه رسید که باغ های دو طرف این خیابان یعنی باغ جهان نما و باغ نو، که در دوره زندیه و قاجاریه مورد بازسازی قرار گرفتند، همان باغ های دوره صفویه می باشند که در آن زمان سرسبزی و آبادی آن ها خیره کننده بوده است!

به روایت میرزا محمد کلانتر فارس، در دوره کشمکش بین مدعیان سلطنت، بعد از نادرشاه افشار تا استقرار حکومت کریم خان زند این باغ هم بازسازی شده است. عمارتی که در وسط باغ به چشم می خورد، مربوط به کریم خان زند می باشد.

کریم خان زند این باغ را در سال 1185 هجری قمری حصار کشی کرد و در اطراف عمارت، خیابان کشی های زیبا و درخت کاری مفصلی را انجام داد. پس از دوره زندیه، در دوره قاجاریه نیز باغ جهان نما یکی از باغ های آباد و با شکوه به شمار می رفت و عمارت باغ، به عنوان محل پذیرایی از میهمانان حکومت، مورد استفاده قرار می گرفت.

لرد کرزن سیاست مدار انگلیسی در دوران حکومت قاجاریه، از جمله افرادی می باشد که باغ جهان نما را در کتاب «ایران و قضیه ایران» به تصویر کشیده است. او در توصیف این باغ چنین می گوید:

«در سمت دیگر جاده اصفهان به شیراز، قدری بالا تر از حافظیه، باغ جهان نما است که در زمان کریم خان باغ وکیل نام داشت و در عهد فتحعلی شاه هنگامی که او والی فارس بود، اسمش را تغییر دادند و عمارتی تابستانی در آن جا ساختند، شامل محوطه محصور در حدود 200 یارد که حالا چند درخت دارد و رو به خرابی است. در اوایل این قرن، عمارت مرکزی آن با کلاه فرنگی وضع مرتبی داشت و مختص اقامتگاه افراد عالی رتبه انگلیس بود از جمله و سی جی ریچ مامور مقیم بریتانیا در بغداد که در کردستان اکتشافاتی کرده بود و در 5 اکتبر سال 1821 میلادی از مرض وبا درگذشت و در باغ همان جا مدفون شد.»

معرفی عمارت باغ جهان نما شیراز

باغ جهان نما که از دوران حکومت کریم خان زند تا به امروز سالم و مستحکم به جا مانده است، به شکل یک هشت ضلعی می باشد که از نظر ظاهر شبیه به عمارت کلاه فرنگی باغ نظر دیده می شود. در محوطه داخل عمارت و در وسط، یک حوض از سنگ مرمر یکپارچه به چشم می خورد. هم چنین چهار شاه نشین در چهار گوشه آن ساخته شده است. اتاق های بین شاه نشین ها به صورت دو طبقه طراحی و اجرا شده اند.

نمای عمارت کلاه فرنگی باغ جهان نما از آجر ساخته شده است. برای این عمارت از کاشی کاری و نقاشی استفاده نشده است. البته این امکان وجود دارد که پیش از این تزیینات برای آن انجام شده باشد که با گذشت زمان از بین رفته اند و امروز دیگر چیزی از آن ها به جا نمانده است.

این عمارت آجری در گذشته پنجره های چوبی داشته است که توسط مالک خصوصی آن برداشته شده و به جای آن ها پنجره های چوبی نصب کرده است.

بررسی ساختار باغ جهان نما

باغ ایرانی در کل شامل سه ویژگی و طراحی منحصر به فرد می شود:

در مسیر عبور جوی آب قرار گرفته است.
با دیوار های بلند محصور شده است.
داخل باغ، عمارتی تابستانی به همراه استخر آب قرار دارد.

این سه ویژگی که در باغ جهان نما نیز به چشم می خورد، باعث متمایز شدن باغ های ایرانی از دیگر باغ های می شوند.

همان طور که در باغ جهان نما نیز دیده می شود، در معماری باغ های ایرانی چهار خیابان پهن که با درختان مرکبات و سرو تزیین شده اند، به عمارتی هشت ضلعی در مرکز باغ ختم می شوند. در داخل عمارت نیز استخر و فواره ای تعبیه شده است که آب از آن جا جریان پیدا می کند. جوی های آبی که در این چهار خیابان جریان دارند، به طور معمول از فواره های متعددی تشکیل شده اند.

ساعات بازدید و هزینه بلیط باغ جهان نما شیراز

امکان بازدید از باغ جهان نما شهر شیراز از ساعت 8.30 صبح فراهم شده است و تا ساعت 8.30 شب ادامه پیدا می کند. این باغ در روز های شهادت فعالیت نداشته و درب های آن به روی بازدید کنندگان بسته می باشد. هزینه بلیط ورودیه این باغ برای گردشگران داخلی و خارجی با مبلغی متفاوت تعیین شده است.

در صورتی که شما هم خاطره ای از باغ جهان نما زیبای شیراز دارید، می توانید آن را با سایر کاربران با من بیا در انتهای این مطلب به اشتراک بگذارید.

پرسش های متداول

باغ جهان نما کجا است؟

باغ جهان نما در شمال شرقی شهر شیراز، ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه قرآن)، بالا تر از میدان حافظیه واقع شده است.

چطور می توان به باغ جهان نما دسترسی پیدا کرد؟

برای دسترسی می توانید از وسایل حمل و ‌نقل عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. چنان چه یکی از اتوبوس ‌های خطوط ۷۶ (پایانه ولیعصر – رکن آباد) یا ۷۳ (میدان کلبه – میدان ارم) را سوار شوید می ‌توانید در ایستگاه چهار راه حافظیه پیاده شوید و با حدود 500 متر پیاده روی خود را به باغ جهان نما برسانید. در صورتی که قصد استفاده از تاکسی را دارید، خود را از هر جای شهر به چهارراه حافظیه برسانید و از آن جا با پیاده ‌روی به باغ جهان‌ نما بروید. نزدیک ‌ترین ایستگاه مترو فاصله زیادی با باغ دارد، از این رو توصیه می‌ کنیم از دیگر وسایل استفاده کنید.