هزینه یک شب خوابیدن در ارزان ترین هتل های ایران برای یک نفر حدود ۴۰۰ هزار تومان خرج برمی دارد. هتل ها با این توجیه که این مبالغ برای مسافران خارجی پولی نمی شود، درخواست عرضه خدمات با نرخ ارزی را دارند.
بر اساس گزارشات ارائه شده به خبرنگار با من بیا، این مطالبه هتلداران نه تنها تازه نبوده که بار ها مطرح و پیگیری شده که هر بار با مخالف هایی رو به برو شده است. بر اساس مقررات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نرخ خدمات برای گردشگر داخلی و خارجی باید «یکسان» و بر مبنای «ریال» باشد، اما بهانه هتلداران برای طرح چنین مطالبه ای، رفتار متناقض وزارتخانه متبوع است که نرخ بلیت موزه ها را برای گردشگر داخلی و خارجی متفاوت تعیین کرده است.
هتلداران معتقد اند با توجه به نوسانات نرخ ارز، تورم و متعاقب آن افزایش هزینه ها به ویژه در بخش مواد خوراکی، نگهداری اقامتگاه و دستمزد ها، دریافت هزینه ها به ریال، «ظلم مضاعف» است. بار ها گفته شده که ارائه خدمات به ریال به مسافر خارجی شبیه پرداخت یارانه به خارجی هایی است که به ایران سفر می کنند.
پیش تر که بحث ارزی شدن نرخ هتل ها مطرح شده بود، یکی از اعضای جامعه هتل داران ایران گفته بود: «یک هتل پنج ستاره در ایران از گردشگر خارجی ۲۵ تا ۳۰ دلار می گیرد، در حالی که این نرخ در کشور های اروپایی بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ دلار است. بنابراین یکی از درخواست های ما که انتظار داریم هر چه زودتر نسبت به آن تصمیم گیری و راهگشایی شود، تعیین تکلیف در ارتباط با نرخ ارزی است. اگر نرخ ارزی متناسب با خدمات هتل ها باشد، می توانیم برای هموطنان مان در ازای آن تخفیف هایی قائل شویم. نرخ ارزی هتل ها باید با استاندارد جهانی متناسب باشد. البته نرخ ارزی در کشور های مختلف تفاوت هایی دارد. ما می توانیم در سطح خدمات هتل های خودمان نرخ ارزی متناسبی تعیین کنیم که عواید آن هم به صنعت گردشگری و هتلداری برسد و هم به مردم و هم این که هتل ها دست شان برای در نظر گرفتن تخفیف های ویژه برای گردشگران داخلی و هموطنان بازتر باشد. معنای حرف من این است که ما به جای این که سوبسید را به گردشگران خارجی بدهیم، آن را برای هموطنان خودمان در نظر بگیریم. اگر نرخ ارزی هتل ها افزایش یابد، گردشگران داخلی می توانند از تخفیف های ویژه هتل ها بهره‌مند شوند.»
با این وجود، اعتقاد مخالفان این طرح بر این است که ارائه خدمات ارزی منجر به تغییر و افزایش قیمت ها برای مصرف کننده داخلی خواهد شد. به ویژه آن که بسیاری از شهر های ایران در مسیر سفر خارجی ها نیستند و ارزی شدن خدمات رقابت و شرایط نابرابری را برای آن ها پیش می آورد و مسافران داخلی را متضرر می کند.
رییس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران چه نظری دارد؟
از سوی دیگر، رییس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران نیز معتقد است این رفتار منجر به ایجاد رانت می شود و با اشاره به کاهش اقامت در اوج پیک سفر های داخلی و خالی ماندن ظرفیت برخی هتل ها، گفته است: با این رفتار ها (تعیین نرخ ارزی) از ورود توریست به کشور جلوگیری می شود. وقتی این کار را انجام می دهید مسافر مقصدش را عوض می کند.
اگر چه بسیاری از مجریان و برنامه ریزان سفر با توجه به محدودیت ها و دشواری های اقتصادی و اجتماعی که برای گردشگری پیش آمده، به ویژه در دوران کرونا به هتل ها حق می دهند که شرایط دشوار را به این شکل جبران کنند، اما به زعم برخی دیگر نسخه کار، همان طور که تشکل هتلداران نیز بار ها تاکید کرده است معافیت های مالیاتی و کاهش هزینه های حامل های انرژی، بیمه و عوارض ها و ارائه تسهیلات برای یک دوره زمانی است که تا کنون بی نتیجه مانده و ظاهرا تنها چاره کار، تعیین نرخ ارزی برای مسافران خارجی است!
هر چند که با وجود انکار هتلداران و تلاش آن ها برای اجرای رسمی چنین طرحی، اما مدت‌ها است بعضی از هتل ها، به ویژه اماکنی که در شهر های توریستی بوده و مورد مصرف مسافر خارجی هستند، نرخ ها را متفاوت از ریال و با نرخ ارزی تعیین می کنند، بنابر گزارش و مستند هایی که برخی از تورگردان ها در اختیار با من بیا قرار داده اند و با توجه به مشاهدات و بررسی های میدانی که صورت گرفته است، نرخ اقامت در برخی از این اقامتگاه ها برای یک شب اقامت در اتاقی معمولی به حدود ۱۰ میلیون تومان رسیده است و برخی از آن ها حتی یورو و دلار هم طلب می کنند.
مطالبه تعیین نرخ ارزی در هتل ها هم چنین در شرایطی مطرح شده که به استناد آماری که رییس جامعه هتلداران ایران از میزان اقامت در نوروز داده است در هفته نخست تعطیلات ضریب اشغال هتل ها در کشور نسبت به مدت زمان مشابه ۲۵ درصد کاهش داشت و در هفته دوم تعطیلات نوروز این روند نه تنها ادامه داشت که میانگین اقامت در هتل ها ۳۵ درصد کاهش داشته است.
نظرات کارشناسان گردشگری در تعیین نرخ اقامت هتل ها
برخی کارشناسان گردشگری بر این باور اند که درباره کاهش نرخ اقامت هتل ها باید شاخص فرهنگ را نیز در نظر گرفت، اما نکته قابل توجه این است که در سال های اخیر با توجه به افزایش هزینه های خدمات سفر، شاخص کیفیت در خدمات دهی و مدیریت در مقابل هزینه، پر اهمیت تر شده است. بنابراین آن چنان که انتظار می رفت هتل ها در سال های خلوت کرونا به بهسازی آموزش نیروی انسانی و کیفیت خدمات روی آورند، اما کاهش درآمد و کمبود مسافر، هتل ها را بیش تر به سمت تعطیلی کشاند تا ارتقای خدمات.
پیش از کرونا نیز وضعیت کیفیت خدمات در هتل ها به استناد آمار های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چندان مناسب نبود؛ در سال ۹۸ از مجموع ۱۲۷۳ هتل موجود در کشور ۱۵۲ هتل، گواهی کیفیت گرفته اند که حدود ۱۲ درصد هتل ها را شامل می شود. سهم هتل های پنج ستاره از این مجموعه ۸ واحد، چهار ستاره ۱۸ واحد، سه ستاره ۴۳ واحد، دو ستاره ۵۰ واحد و یک ستاره ۳۳ واحد بوده است.
به نظر می رسد متولیان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همین طور هتلداری به جای اصلاح شیوه های مدیریتی و خدماتی و ارائه تسهیلات و امکانات پایدار که می تواند به بقا و حفظ صنعت هتلداری ایران کمک کند، آسان ترین روش را برای جبران هزینه و خسارت ها برگزیده که هتل را به عنوان «کالایی لوکس» از دسترس قشر بیش تری از مردم خارج می کند.
منبع: ایسنا
